მანათობელი ცხოველები მეცნიერების სამსახურში


მედუზა Aequorea victoria

როგორ ანათებს?
მწვანე მანათობელი ცილებით, რომლებიც ბუნებრივად აქვს

რაში გვეხმარება?
1961 წელს მასაჩუსეტსის საზღვაო ბიოლოგიის ლაბორატორიის მკვლევარმა ოსამუ შიმომურამ ამ მედუზაში აღმოაჩინა მოლეკულა, რომელიც ულტრაიისფერი განათების ქვეშ ღია მწვანედ კაშკაშებდა. 10 000 ნიმუშიდან გამოცალკევებულ მოლეკულებზე დაკვირვებით შიმომურამ ის ცილები აღმოაჩინა, რომლებიც ნათებას ქმნიდნენ. მას შემდეგ შიმომურას მწვანე მანათობელი ცილები გამოყენებულ იქნა მანამდე უხილავი პროცესების გასაშიფრად, როგორიცაა კიბოს გავრცელება ან ნერვული უჯრედების განვითარება, შიმომურამ და მისმა კოლეგებმა კი 2008 წელს ნობელის პრიზი აიღეს.

მანათობელი ცილები ასევე გამოიყენეს უცნაური არსებების შესაქმნელად, როგორიცაა ფლუორესცენციული ლეკვები, მაიმუნები, თაგვები, თევზები და ა.შ.

განაგრძე კითხვა

ნიკოლა ტესლა – სამყაროს მბრძანებელი


1908 წლის 30 ივნისის დილას ცენტრალური ციმბირის ტერიტორიაზე მრავალი ადამიანი ფანტასტიკური სანახაობის მომსწრე გახდა – ცაზე რაღაც უზარმაზარმა განათებულმა ობიექტმა გადაიფრინა, რომელიც შიშინის მსგავს ხმას გამოსცემდა. თანდათან მისმა სიკაშკაშემ მზისას გადააჭარბა, შემდეგ კი აფეთქებების სერია დაიწყო. საშინელი სიმძლავრის ტალღამ დედამიწას ორჯერ შემოუარა გარშემო. რა იყო ეს მოვლენა?

დღესდღეობით ასზე მეტი ჰიპოთეზა არსებობს – მეტეორიტი, კომეტის ნაწილები, აფეთქებული აირის ნაკადი.. ამბობენ, რომ ეს შესაძლოა ყოფილიყო პატარა შავ ხვრელთან ან ანტიმატერიასთან შეჯახება, გაჩნდა ამოუცნობი მფრინავი ობიექტის ჩამოვარდნის ვერსიაც. არის კიდევ ერთი ვარიანტი, რომელიც ერთი შეხედვით ყველაზე მეტად შეუძლებელი ჩანს – ამ კატასტროფაში დამნაშავეა დედამიწაზე მობინადრე ადამიანი – მეცნიერი, რომელსაც ზოგიერთები უწოდებდნენ მისტიფიკატორს, სხვები – დიდ გამომგონებელსა და ყველა დროის უდიდეს გენიოსს, ზოგნიც – ზეადამიანს. მისი სახელია ნიკოლა ტესლა.

განაგრძე კითხვა

აინშტაინი, შესაძლოა, სულაც არ ცდებოდა


როგორც იცით, 23 სექტემბერს „ცერნის” მეცნიერებმა ექსპერიმენტის შედეგებში მიღებული ანომალიის შესახებ გაავრცელეს განცხადება – ელემენტარულმა ნაწილაკებმა ნეიტრინოებმა გადააჭარბეს სიჩქარის ზღვრად მიჩნეულ მაჩვენებელს. ამ საკითხთან დაკავშირებით მეცნიერთა პოზიცია გაიყო, ზოგის აზრით, წინასწარ რაიმის თქმა რთული იყო და ექსპერიმენტს გადახედვა სჭირდებოდა, ზოგი კი მიიჩნევდა, რომ “ცერნის” ფიზიკოსები გამოთვლებში შეცდნენ. 18 ნოემბერს „ცერნმა” კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა – მათ ექსპერიმენტი გაიმეორეს და ისევ იგივე შედეგი მიიღეს. ამჯერად „ცერნის” მეცნიერებს იტალიელი ფიზიკოსები უპირისპირდებიან და აცხადებენ, რომ აინშტაინი სავსებით მართალი იყო.

განაგრძე კითხვა

ნიკოლა ტესლა – გენიოსი, რომელმაც გაანათა მსოფლიო


ნიკოლა ტესლა მრავალი ადამიანისთვის წარმოადგენს მეცნიერებისა და მშვიდობის გამაერთიანებელ ძალას. მეცნიერული განვითარების საკითხში მისი წარმოსახვა საკმაოდ მდიდარი იყო და მნიშვნელოვნად უსწრებდა თანამედროვეებს. ნიუ-იორკსა და სხვა მრავალ შტატში მისი დაბადების დღე – 10 ივლისი – გამოცხადდა ნიკოლა ტესლას დღედ. სერბ-ამერიკელმა გამომგონებელმა, მექანიკოს-ინჟინერმა და ელექტროინჟინერმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა კომერციული ელექტროობის დაბადებაში, განსაკუთრებული პოპულარობა კი თანამედროვე ცვლადი დენის სისტემის შექმნამ მოუტანა. ტესლას პატენტები და თეორიული ნამუშევრები უსადენო კომუნიკაციისა და რადიოს საფუძველი გახდა. ტესლას დროის ხალხი მას თვლიდა ,,ადამიანად, რომელმაც XX საუკუნე გამოიგონა”.

განაგრძე კითხვა

10 ყველაზე არაეთიკური ფსიქოლოგიური ექსპერიმენტი


ფსიქოლოგია შედარებით ახალგაზრდა მეცნიერებაა, რომელმაც განსაკუთრებული პოპულარობა მეოცე საუკუნეში მოიპოვა. ადამიანის ქცევისა და აზროვნების პროცესის შესასწავლად მრავალი ექსპერიმენტი ჩატარდა, რასაც მოჰყვა ის, რომ ზოგიერთი ფსიქოლოგი ძალიან შორს წავიდა და დაკვირვებისას გადაუხვია ეთიკურ ნორმებსა და სტანდარტებს. თუმცა ამ ყველაფერს ერთი დადებითი თვისებაც ჰქონდა – ფსიქოლოგიის მეცნიერებას ახალი აღმოჩენები შემატა.

განაგრძე კითხვა

ნეიტრინოების განმეორებითმა ექსპერიმენტმა იგივე შედეგი აჩვენა


როგორც იცით, 23 სექტემბერს “ცერნის” მეცნიერებმა ექსპერიმენტის შედეგებში მიღებული ანომალიის შესახებ გაავრცელეს განცხადება – ელემენტარულმა ნაწილაკებმა ნეიტრინოებმა გადააჭარბეს სიჩქარის ზღვრად მიჩნეულ მაჩვენებელს. ამ საკითხთან დაკავშირებით მეცნიერთა პოზიცია გაიყო, ზოგის აზრით, წინასწარ რაიმის თქმა რთული იყო და ექსპერიმენტს გადახედვა სჭირდებოდა, ზოგი კი მიიჩნევდა, რომ “ცერნის” ფიზიკოსები გამოთვლებში შეცდნენ. თუმცა გუშინ, 18 ნოემბერს, “ცერნმა” კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა – მათ ექსპერიმენტი გაიმეორეს და ისევ იგივე შედეგი მიიღეს.

განაგრძე კითხვა

ამბები უცხოპლანეტელთა მიერ ადამიანების გატაცებაზე


სტუმრობენ თუ არა არამიწიერი ცივილიზაციის წარმომადგენლები დედამიწას და ატარებენ თუ არა ადამიანებზე ექსპერიმენტებს? ეს კითხვა დიდი ხნის განმავლობაშია დავის საგანი და ერთ-ერთ ყველაზე საკამათო საკითხად რჩება. არიან ადამიანები, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ უცხოპლანეტელებმა მათთან გარკვეული ფორმით კონტაქტი დაამყარეს. აზრთა სხვადასხვაობის გამო ასეთი ამბები ხშირად ხდება პოპულარული და მითქმა-მოთქმის საგანი.

განაგრძე კითხვა

რომელიღაც პარალელურ სამყაროში შენ შეუკვეთე მოკა ლატეს ნაცვლად


ბრიტანული გაზეთის “თაიმსის” მეშვეობით სტივენ ჰოკინგმა ადრე გაავრცელა განცხადება, რომ უცხოპლანეტელებთან კონტაქტის მცდელობას საფრთხეც ახლავს თან – იმ შემთხვევაში, თუკი ისინი ინტელექტუალურები და განვითარებულნი არიან, მათი დედამიწაზე სტუმრობით შეიძლება ინდიელების ბედი გვეწიოს. “წარმოიდგინეთ, თუკი ისინი მოძრაობენ უზარმაზარი ხომალდებით და მათი მშობლიური პლანეტის მთელ რესურსებს ინახავენ. ასეთი განვითარებული არსებები ალბათ გახდებიან მომთაბარეები, დაიპყრობენ გზაში შემხვედრ პლანეტებს და მოახდენენ მათ კოლონიზაციას. თუკი უცხო ცივილიზაციის წარმომადგენლები გვესტუმრებიან, ვფიქრობ, შედეგი იგივე იქნება, რაც ქრისტეფორე კოლუმბის ამერიკაში ჩასვლას ჰქონდა – ადგილობრივი ამერიკელებისთვის ამას კარგი შედეგი არ მოყოლია.” – განაცხადა მეცნიერმა.

განაგრძე კითხვა

ნაცისტების დადებითი მხარე


ნაციონალ-სოციალისტური გერმანული მუშათა პარტია დედამიწის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი პოლიტიკური სისტემაა და როგორც წესი, მათი ხსენებისას მაშინვე ჩნდება სისხლისღვრისა და სისასტიკის ასოციაცია. ამის მიუხედავად, არის საკითხები, რომლებშიც ნაცისტები მართლები იყვნენ და გატარებული პოლიტიკით სამყაროს სიკეთე მოუტანეს.

განაგრძე კითხვა

მეისნერის ეფექტი

მეისნერის ეფექტი – ეს არის ერთ-ერთი ექსპერიმენტი, რომლითაც ხელოვნურად მიიღება ანომალია. ამ შემთხვევაში იცვლება მაგნიტური ველის მოქმედების პრინციპი – ერთ-ერთ მაგნიტს ასხამენ თხევად აზოტს და მეორე მაგნიტით ახდენენ ზემოქმედებას.