სხვადასხვა მეცნიერულ მოვლენებთან დაკავშირებით არსებობს გარკვეული მცდარი წარმოდგენები. მიუხედავად იმისა, რომ მათი სიმცდარის დემონსტრირება წლების წინ მოხდა, ასეთი მითების ჯერ კიდევ ბევრს სჯერა.
რატომ ტოვებენ თვითმფრინავები თეთრ კვალს?
ზოგიერთი თვითმფრინავი ცაზე გადაფრენისას კვამლის მსგავს თეთრ კვალს ტოვებს. თუმცა ამაში საშიში არაფერია, რადგან ეს კვალი ძირითადად კონდენსაციაა – აქედან გამომდინარეობს მისი სახელი „კონდენსაციური (ინვერსიული) კვალი“. მიზეზი იგივეა, რატომაც ცივ ამინდში ზოგჯერ საკუთარ ამონასუნთქ ჰაერს ვხედავთ. ძრავა მუშაობის დროს ჰაერში გამოყოფს დიდი რაოდენობით წყალსა და ზოგიერთ აეროზოლს. წყლის ორთქლს, ოღონდ ბევრად დაბალი კონცენტრაციით, შეიცავს თვითმფრინავის გარშემო არსებული ჰაერიც, რომელსაც ბევრად ნაკლები წნევა და ტემპერატურა აქვს. კონდენსაციური კვალი წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც თვითმფრინავიდან უკიდურესად ცივ (-40°C-ზე ნაკლები) ჰაერში გამოდევნილი ცხელი (540°C-ზე მაღალი) წყლის ორთქლი კონდენსირდება და ძრავის მიერ გამოფრქვეული მყარი ნაწილაკების (აეროზოლების) გარშემო იყინება. ნაწილაკები და წყალი ერთობლივად ქმნიან კონდენსაციურ კვალს.
რატომ არის ადამიანი უნიკალური არსება
„მე სიკვდილი ვარ, ქვეყნიერების დამანგრეველი“, განაცხადა ფიზიკოსმა რობერტ ოპენჰაიმერმა, რომელმაც ატომური ბომბის შექმნაში მიიღო მონაწილეობა.
1945 წელს ჰიროსიმასა და ნაგასაკიში ჩამოგდებულმა ორმა ბომბმა დაახლოებით 200 000 იაპონელის სიცოცხლე შეიწირა. არასდროს არცერთ სხვა სახეობას არ ჰქონია ხელთ ამხელა ძალაუფლება, არც ამის მიღწევის შესაძლებლობა.
ატომური ბომბის ტექნოლოგია შეთანხმებულად მოქმედი კოლექტიური გონების წყალობით არსებობს: ასობით მეცნიერი და ინჟინერი საერთო ძალისხმევით მუშაობდა ამის მისაღწევად. ანალოგიური უნიკალური ინტელექტი და ურთიერთთანამშრომლობა უფრო დადებითი გამოგონებების საფუძველიც გახდა, როგორიცაა მაგალითად თანამედროვე მედიცინა.
ადამიანები არც ისე განსაკუთრებულები არიან, როგორც გგონიათ
კანზის კარგი გემოვნება აქვს. მას ფორთოხალი, ალუბალი და ყურძენი უყვარს.
როცა კანზის რამე უნდა, ამას უთითებს ლექსიგრამაზე, სენსორული ეკრანის მქონე მოწყობილობაზე, სადაც თითოეული სიმბოლო რომელიმე სიტყვას აღნიშნავს. კანზის 500 სიტყვის გამოყენება შეუძლია, ხოლო როცა ესაუბრებიან, რამდენიმე ათასი სიტყვა ესმის.
მას ასევე უყვარს მარშმელოუ. ცეცხლის ასანთებად ასანთს გაკრავს, შემდეგ კი ცეცხლმოკიდებულ ჯოხზე მარშმელოუებს შეათბობს.
კანზი ადამიანი არ არის. ის ადამიანის მსგავსი მაიმუნების ერთ-ერთი სახეობა, ჯუჯა შიმპანზეა (ბონობო), რომელიც შიმპანზეებთან ერთად ყველაზე ახლო ევოლუციური ნათესავია.
ლევიათანი – ვეშაპებზე მონადირე მიოცენის ეპოქიდან
თანამედროვე ოკეანეებში ცელნამგალა ვეშაპები სხვა სახეობის ვეშაპებზე ნადირობენ – ისინი ჯგუფურად ესხმიან თავს ზომით მათზე დიდ საკბილოს. თუმცა ამჟამად ვეშაპები ნამდვილად არ არიან ისეთი უიღბლოები, როგორც 12 მილიონი წლის წინ, პერუს სანაპიროსთან მობინადრე მათი წინაპრები. მათზე ნადირობდა ბევრად დიდი მტაცებელი, რომელსაც მეცნიერებმა სათანადო სახელი შეურჩიეს: ლევიათანი.
როგორ ათარიღებენ მეცნიერები ქანებსა და ნამარხებს
შედარებითი და რადიომეტრული დათარიღების მეთოდების გამოყენებით გეოლოგებს შეუძლიათ, პასუხი გასცენ კითხვას: რა ასაკისაა ეს ნამარხი?
როგორ დაადგინეს ასტრონომებმა ჩვენი გალაქტიკის ფორმა
მოწმენდილ ღამის ცას თუ დააკვირდებით, მანათობელ ნისლიან ზოლს შენიშნავთ, რომელიც ცის თაღზეა გადაჭიმული.
ათასწლეულების მანძილზე დამკვირვებლები მსჯელობდნენ ჩვენი გალაქტიკის, ირმის ნახტომის, ბუნებაზე. ძველი ბერძნები თვლიდნენ, რომ ზევსმა გადაწყვიტა, ჰერაკლესთვის მძინარე ჰერას ძუძუ ეწოვებინა, რათა მოკვდავ ალკმენესგან შობილ ბავშვს ღვთაებრივი თვისებები შეეძინა. პროცესში ჰერას გაეღვიძა, ჩვილს ხელი კრა და დაღვრილი რძის წვეთებისგან ეს ზოლი წარმოიქმნა. ძველი ეგვიპტელები ირმის ნახტომის რკალს ძროხის რძედ აღიქვამდნენ, ავსტრალიელი აბორიგენები კი – ზეციური სამყაროს მდინარედ.
მითი: ფუტკარი ვერ უნდა დაფრინავდეს
2007 წელს გამოსულმა ფილმმა „ფუტკრები“ ადვილად მოიპოვა პოპულარობა მაყურებლებში, თუმცა ერთი მითის გავრცელებასაც შეუწყო ხელი. ფილმის დასაწყისში ნათქვამია: „ავიაციის ყველა ცნობილი კანონის თანახმად, ფუტკარი ვერ უნდა დაფრინავდეს. მისი ფრთები ძალიან პატარაა საიმისოდ, რომ მომცრო მსუქანი სხეული მიწიდან აწიოს. ფუტკარი, ცხადია, მაინც დაფრინავს, რადგან მას არ ადარდებს, რა მიაჩნიათ ადამიანებს შეუძლებლად.“
ყველაზე საშიში დინოზავრები
წარმოიდგინეთ ასეთი სიტუაცია: 1676 წელია და თქვენ ინგლისის ერთ-ერთი მუზეუმის კურატორი ბრძანდებით. ერთ დღესაც დაგევალათ კირქვის კარიერში ნაპოვნი უზარმაზარი, უცნაური იერის მქონე „ქვის“ ამოცნობა. ერთი შეხედვით ძვალს ამსგავსებთ, კერძოდ კი ბარძაყის ძვლის ნახევარს, მაგრამ დიდი ზომის გამო თქვენთვის ცნობილი ცხოველებიდან ვერცერთს უსადაგებთ.
ჯეიმს უების ტელესკოპით მიღებული პირველი გამოსახულებები გამოქვეყნდა
ჯეიმს უების სახელობის კოსმოსური ტელესკოპი მსოფლიოს წამყვანი კოსმოსური სამეცნიერო ობსერვატორიაა. უების ტელესკოპი ამოხსნის მზის სისტემის საიდუმლოებებს, დააკვირდება შორეული ვარსკვლავების გარშემო მოძრავ პლანეტებს, გამოიკვლევს იდუმალ სტრუქტურებს და ჩვენი სამყაროს წარმოშობას და ჩვენს ადგილს მასში. ჯეიმს უების სახელობის ტელესკოპი საერთაშორისო პროგრამაა, რომელსაც ხელმძღვანელობს ნასა თავის პარტნიორებთან, ევროპულ კოსმოსურ სააგენტოსა (ESA) და კანადის კოსმოსურ სააგენტოსთან (CSA) ერთად. წარმოგიდგენთ ჯეიმს უების ტელესკოპით მიღებულ პირველ 5 გამოსახულებას.
ჩრდილოეთის ციალი 