თანამედროვე ოკეანეებში ცელნამგალა ვეშაპები სხვა სახეობის ვეშაპებზე ნადირობენ – ისინი ჯგუფურად ესხმიან თავს ზომით მათზე დიდ საკბილოს. თუმცა ამჟამად ვეშაპები ნამდვილად არ არიან ისეთი უიღბლოები, როგორც 12 მილიონი წლის წინ, პერუს სანაპიროსთან მობინადრე მათი წინაპრები. მათზე ნადირობდა ბევრად დიდი მტაცებელი, რომელსაც მეცნიერებმა სათანადო სახელი შეურჩიეს: ლევიათანი.
შედარებითი და რადიომეტრული დათარიღების მეთოდების გამოყენებით გეოლოგებს შეუძლიათ, პასუხი გასცენ კითხვას: რა ასაკისაა ეს ნამარხი?
მოწმენდილ ღამის ცას თუ დააკვირდებით, მანათობელ ნისლიან ზოლს შენიშნავთ, რომელიც ცის თაღზეა გადაჭიმული.
ათასწლეულების მანძილზე დამკვირვებლები მსჯელობდნენ ჩვენი გალაქტიკის, ირმის ნახტომის, ბუნებაზე. ძველი ბერძნები თვლიდნენ, რომ ზევსმა გადაწყვიტა, ჰერაკლესთვის მძინარე ჰერას ძუძუ ეწოვებინა, რათა მოკვდავ ალკმენესგან შობილ ბავშვს ღვთაებრივი თვისებები შეეძინა. პროცესში ჰერას გაეღვიძა, ჩვილს ხელი კრა და დაღვრილი რძის წვეთებისგან ეს ზოლი წარმოიქმნა. ძველი ეგვიპტელები ირმის ნახტომის რკალს ძროხის რძედ აღიქვამდნენ, ავსტრალიელი აბორიგენები კი – ზეციური სამყაროს მდინარედ.
2007 წელს გამოსულმა ფილმმა „ფუტკრები“ ადვილად მოიპოვა პოპულარობა მაყურებლებში, თუმცა ერთი მითის გავრცელებასაც შეუწყო ხელი. ფილმის დასაწყისში ნათქვამია: „ავიაციის ყველა ცნობილი კანონის თანახმად, ფუტკარი ვერ უნდა დაფრინავდეს. მისი ფრთები ძალიან პატარაა საიმისოდ, რომ მომცრო მსუქანი სხეული მიწიდან აწიოს. ფუტკარი, ცხადია, მაინც დაფრინავს, რადგან მას არ ადარდებს, რა მიაჩნიათ ადამიანებს შეუძლებლად.“
წარმოიდგინეთ ასეთი სიტუაცია: 1676 წელია და თქვენ ინგლისის ერთ-ერთი მუზეუმის კურატორი ბრძანდებით. ერთ დღესაც დაგევალათ კირქვის კარიერში ნაპოვნი უზარმაზარი, უცნაური იერის მქონე „ქვის“ ამოცნობა. ერთი შეხედვით ძვალს ამსგავსებთ, კერძოდ კი ბარძაყის ძვლის ნახევარს, მაგრამ დიდი ზომის გამო თქვენთვის ცნობილი ცხოველებიდან ვერცერთს უსადაგებთ.
ჯეიმს უების სახელობის კოსმოსური ტელესკოპი მსოფლიოს წამყვანი კოსმოსური სამეცნიერო ობსერვატორიაა. უების ტელესკოპი ამოხსნის მზის სისტემის საიდუმლოებებს, დააკვირდება შორეული ვარსკვლავების გარშემო მოძრავ პლანეტებს, გამოიკვლევს იდუმალ სტრუქტურებს და ჩვენი სამყაროს წარმოშობას და ჩვენს ადგილს მასში. ჯეიმს უების სახელობის ტელესკოპი საერთაშორისო პროგრამაა, რომელსაც ხელმძღვანელობს ნასა თავის პარტნიორებთან, ევროპულ კოსმოსურ სააგენტოსა (ESA) და კანადის კოსმოსურ სააგენტოსთან (CSA) ერთად. წარმოგიდგენთ ჯეიმს უების ტელესკოპით მიღებულ პირველ 5 გამოსახულებას.
ფიზიკოსთა თქმით, ცერნის დიდი ადრონული კოლაიდერის ექსპერიმენტის მონაცემებში აღმოაჩინეს მტკიცებულება კვარკების 3 სხვადასხვა, აქამდე არნახული კომბინაციის არსებობაზე. ნაწილაკების მსოფლიოში უდიდესმა ამაჩქარებელმა ახლახან დაიწყო მაღალენერგიული ექსპერიმენტების ახალი ტალღა.
მეცნიერებამ გამოკვეთა სამყაროს აღსასრულის ოთხი შესაძლო შემთხვევა. მათ ეწოდებათ დიდი გაყინვა, დიდი შეკუმშვა, დიდი ცვლილება და დიდი გახლეჩა.
ჩვენს პლანეტას აღსასრული ელის. უბრალოდ ამას დიდი დრო დაჭირდება. დაახლოებით 6 მილიარდ წელიწადში დედამიწა სავარაუდოდ აორთქლდება, როცა მომაკვდავი მზე წითელ გიგანტად გაფართოვდება და ჩვენს პლანეტას შთანთქავს.
მაგრამ დედამიწა მხოლოდ ერთ-ერთი პლანეტაა მზის სისტემაში, მზე მხოლოდ ერთ-ერთია გალაქტიკის ასეულობით მილიარდი ვარსკვლავიდან და დაკვირვებად სამყაროში ასობით მილიარდი გალაქტიკა არსებობს. რა ბედი ელის მათ? როგორი იქნება სამყაროს აღსასრული?
განაგრძე კითხვა
ცხოველთა უმეტესობა რაღაც ეტაპზე ბერდება და საბოლოოდ კვდება. თუმცა ზოგიერთ იღბლიან სახეობაზე დროის მსვლელობა გავლენას არ ახდენს და არსებობას ჩვეულებრივად აგრძელებენ.
ღია კოსმოსი შორეულ და მიუღწევად ადგილად გვეჩვენება, მაგრამ სინამდვილეში კოსმოსში მომხდარი მოვლენები შესაძლოა ეხმარებოდა ან ხელს უშლიდა დედამიწაზე სიცოცხლის ევოლუციას.
ჩვენ ძლივძლივობით მოვაღწიეთ აქამდე. ევოლუცია ადვილად შეიძლებოდა, სხვა გზით წარმართულიყო და ასე რომ არ მოხდა, გარკვეულწილად უჩვეულო და შემთხვევითი მოვლენების გამოა. დედამიწაზე სიცოცხლეს მრავალი მოულოდნელობა, უცნაური შემთხვევა და კატასტროფა დახვდა წინ, დაწყებული უეცარი გამყინვარების პერიოდებიდან დამთავრებული ასტეროიდების ცვენით – და ჩვენ პირდაპირი შედეგი ვართ იმისა, თუ როგორ გაუმკლავდა სიცოცხლე ამ გაუთვალისწინებელ შემთხვევებს.
ჩრდილოეთის ციალი 