სხვადასხვა მეცნიერულ მოვლენებთან დაკავშირებით არსებობს გარკვეული მცდარი წარმოდგენები. მიუხედავად იმისა, რომ მათი სიმცდარის დემონსტრირება წლების წინ მოხდა, ასეთი მითების ჯერ კიდევ ბევრს სჯერა.
კატეგორია: Mythbuster
რატომ ტოვებენ თვითმფრინავები თეთრ კვალს?
ზოგიერთი თვითმფრინავი ცაზე გადაფრენისას კვამლის მსგავს თეთრ კვალს ტოვებს. თუმცა ამაში საშიში არაფერია, რადგან ეს კვალი ძირითადად კონდენსაციაა – აქედან გამომდინარეობს მისი სახელი „კონდენსაციური (ინვერსიული) კვალი“. მიზეზი იგივეა, რატომაც ცივ ამინდში ზოგჯერ საკუთარ ამონასუნთქ ჰაერს ვხედავთ. ძრავა მუშაობის დროს ჰაერში გამოყოფს დიდი რაოდენობით წყალსა და ზოგიერთ აეროზოლს. წყლის ორთქლს, ოღონდ ბევრად დაბალი კონცენტრაციით, შეიცავს თვითმფრინავის გარშემო არსებული ჰაერიც, რომელსაც ბევრად ნაკლები წნევა და ტემპერატურა აქვს. კონდენსაციური კვალი წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც თვითმფრინავიდან უკიდურესად ცივ (-40°C-ზე ნაკლები) ჰაერში გამოდევნილი ცხელი (540°C-ზე მაღალი) წყლის ორთქლი კონდენსირდება და ძრავის მიერ გამოფრქვეული მყარი ნაწილაკების (აეროზოლების) გარშემო იყინება. ნაწილაკები და წყალი ერთობლივად ქმნიან კონდენსაციურ კვალს.
მითი: ფუტკარი ვერ უნდა დაფრინავდეს
2007 წელს გამოსულმა ფილმმა „ფუტკრები“ ადვილად მოიპოვა პოპულარობა მაყურებლებში, თუმცა ერთი მითის გავრცელებასაც შეუწყო ხელი. ფილმის დასაწყისში ნათქვამია: „ავიაციის ყველა ცნობილი კანონის თანახმად, ფუტკარი ვერ უნდა დაფრინავდეს. მისი ფრთები ძალიან პატარაა საიმისოდ, რომ მომცრო მსუქანი სხეული მიწიდან აწიოს. ფუტკარი, ცხადია, მაინც დაფრინავს, რადგან მას არ ადარდებს, რა მიაჩნიათ ადამიანებს შეუძლებლად.“
კითხვები კოსმოსსა და დიდ აფეთქებაზე
● აქვს თუ არა სამყაროს კიდე, რომლის მიღმაც არაფერია?
არ არსებობს მტკიცებულება, რომ სამყაროს კიდე აქვს. სამყაროს ნაწილი, რომელზე დაკვირვებაც დედამიწიდან შეგვიძლია, მეტნაკლებად ერთფეროვნადაა შევსებული გალაქტიკებით და ყოველ მხარეს ვრცელდება 46 მილიარდ სინათლის წელიწადზე. ჩვენ ვიცით, რომ გალაქტიკები უფრო შორსაც ვრცელდებიან, ვიდრე დანახვა შეგვიძლია, თუმცა უცნობია, სამყარო უსასრულოა თუ არა. როცა ასტრონომები (დაუდევრად) ამბობენ გალაქტიკებზე, რომ ისინი სამყაროს კიდესთან ახლოს არიან, გულისხმობენ დაკვირვებადი სამყაროს საზღვარს, ანუ იმ რეგიონს, რომელზე დაკვირვებაც შეგვიძლია.
დღე, როცა გრავიტაციის მოქმედება შენელდა
ძნელი სათქმელია, ამ ისტორიის რომელი ნაწილია საუკეთესო: ხუმრობის მოყვარული ბრიტანელი მეცნიერი, გულუბრყვილო მოსახლეობა თუ ის ფაქტი, რომ ადამიანები ამას დღემდე იჯერებენ.
ინგლისელმა ასტრონომმა პატრიკ მურმა 1976 წლის 1-ლ აპრილს რადიოსადგურ BBC Radio 2-ის მეშვეობით გაავრცელა განცხადება, რომ იმ დღეს, დილის 9:47 სთ-ზე ადგილი ექნებოდა უიშვიათეს მოვლენას: პლანეტა პლუტონი იუპიტერის უკან აღმოჩნდებოდა და დედამიწასთან ერთად ერთ ხაზზე განლაგდებოდნენ. ეს იშვიათი წყობა შედეგად იმას მოიტანდა, რომ ორი პლანეტის გრავიტაციული ძალა გაერთიანდებოდა და დედამიწის გრავიტაციაზე მოახდენდა გავლენას, ამიტომ ადამიანები დროებით წონაში დაიკლებდნენ. მურმა ამას „იოვურ-პლუტონური გრავიტაციული ეფექტი” უწოდა.
მასტურბაცია სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის
მასტურბაცია ბევრგან დღემდე ტაბუირებული თემაა, რაც ინფორმაციის გავრცელებას უშლის ხელს. მის შესახებ არსებობს მრავალი მითი – მაგალითად, მასტურბაცია იწვევს სიბრმავეს, იმპოტენციას, უნაყოფობას, ჯანმრთელობის გაუარესებას და ა.შ.
Good Luck, Mr. Gorsky?
ინტერნეტში მრავლად წააწყდებით სტატიებს იმის შესახებ, რომ მთვარეზე ფეხის დადგმისას „აპოლო 11″-ის კოსმონავტმა ნილ არმსტრონგმა ჩაილაპარაკა: „წარმატებას გისურვებთ, ბატონო გორსკი!” რა მოხდა რეალურად?
მითი ტვინის 10%-ის გამოყენებაზე
გავრცელებულია მცდარი შეხედულება, რომ ადამიანები იყენებენ ტვინის მხოლოდ 10 პროცენტს, ხოლო გამორჩეულ ადამიანებს (გენიოსებს) შეუძლიათ ეს მაჩვენებელი 20%-მდე აიყვანონ. მიუხედავად იმისა, რომ ინტელექტის განმსაზღვრელი ფაქტორების გაუმჯობესება შესაძლებელია ვარჯიშით, მცდარია შეხედულება, რომ ტვინის დიდი ნაწილი უხმარია და ადამიანს მისი ათვისება არ შეუძლია. სხვადასხვა მეთოდებით ტვინზე დაკვირვება ნათლად აჩვენებს, რომ აქტიურია მისი დიდი (თუ არა ყველა) ნაწილი.
მითოლოგიური რწმენები და მათი ლოგიკური ახსნები
საუკუნეების განმავლობაში კაცობრიობას მრავალი მითოლოგიური ქმნილებისა და უცნაური მოვლენების სწამდა, მათგან ზოგიერთი კი მრავალ ცივილიზაციაში ფიგურირებს, მიუხედავად იმისა, რომ ამ ცივილიზაციებს ერთმანეთთან კონტაქტი არ ჰქონიათ. თუმცა მითების მსგავსება არ ნიშნავს, რომ ეს მოვლენები რეალურია. უფრო სავარაუდოა, რომ ისინი წარმოადგენს ადამიანური სწრაფვის შედეგს, აეხსნათ მათთვის გაუგებარი ფენომენები, რის გამოც მითებს სხვადასხვანაირი ვარიაციები ეძლეოდათ. თანამედროვე ცოდნის საფუძველზე ზოგიერთ მითოლოგიურ რწმენას მოეძებნება ლოგიკური მეცნიერული ახსნა.
ცხოველებზე გავრცელებული მცდარი წარმოდგენები
არსებობს ცხოველებთან დაკავშირებული ფაქტები, რომლებიც უმეტესობამ კარგად იცის: სპილოს ფეხზე დამდგარს შეუძლია ძილი, ყველა ვეფხვს უნიკალური ზოლები აქვს და ა.შ. თუმცა არსებობს ფართოდ გავრცელებული ისეთი შეხედულებებიც, რომლებიც სიმართლესთან არც ისე ახლოს დგას.
ჩრდილოეთის ციალი 