მეცნიერებამ გამოკვეთა სამყაროს აღსასრულის ოთხი შესაძლო შემთხვევა. მათ ეწოდებათ დიდი გაყინვა, დიდი შეკუმშვა, დიდი ცვლილება და დიდი გახლეჩა.

ჩვენს პლანეტას აღსასრული ელის. უბრალოდ ამას დიდი დრო დაჭირდება. დაახლოებით 6 მილიარდ წელიწადში დედამიწა სავარაუდოდ აორთქლდება, როცა მომაკვდავი მზე წითელ გიგანტად გაფართოვდება და ჩვენს პლანეტას შთანთქავს.

მაგრამ დედამიწა მხოლოდ ერთ-ერთი პლანეტაა მზის სისტემაში, მზე მხოლოდ ერთ-ერთია გალაქტიკის ასეულობით მილიარდი ვარსკვლავიდან და დაკვირვებად სამყაროში ასობით მილიარდი გალაქტიკა არსებობს. რა ბედი ელის მათ? როგორი იქნება სამყაროს აღსასრული?

მეცნიერებაში არ არსებობს თანხმობა იმაზე, თუ როგორ მოხდება ეს. ზუსტად ისიც კი არ არის ცნობილი, სამყაროს კონკრეტული, განსაზღვრული აღსასრული ექნება თუ ნელ-ნელა მოეღება ბოლო. თანამედროვე ფიზიკა გვამცნობს, რომ არსებობს სამყაროს აპოკალიფსის რამდენიმე შესაძლო ვარიანტი. ასევე გვაძლევს გარკვეულ მინიშნებებს, როგორ შეიძლება გადავურჩეთ მათ.

სამყაროს აღსასრულთან დაკავშირებული პირველი მინიშნება სათავეს იღებს თერმოდინამიკიდან, სითბოს შემსწავლელი მეცნიერებიდან. თერმოდინამიკა ქუჩაში მდგარი ბანერიანი მქადაგებელივით გვამცნობს: „სითბური სიკვდილი ახლოვდება.“

სახელის მიუხედავად, სამყაროს სითბური სიკვდილი ცეცხლოვანი ჯოჯოხეთი არ იქნება. ამის ნაცვლად, სითბოებს შორის არსებული განსხვავება გაქრება.

შეიძლება საშიშად არ ჟღერს, მაგრამ ყოველდღიურ ცხოვრებაში თითქმის ყველაფერში პირდაპირ ან ირიბად საჭიროა გარკვეული სახის ტემპერატურული სხვაობა.

მაგალითად, თქვენი მანქანა მუშაობს იმიტომ, რომ მისი ძრავა უფრო ცხელია, ვიდრე სხვა ნაწილები. თქვენს კომპიუტერს ელექტრობა მიეწოდება ადგილობრივი ელექტროსადგურიდან, რომელიც სავარაუდოდ წყალს აცხელებს და წარმოქმნილი ორთქლით ტურბინას ამუშავებს დენის მისაღებად. თქვენ ენერგიას იღებთ საკვებიდან, რომელიც მზესა და დანარჩენ სამყაროს შორის არსებული უზარმაზარი ტემპერატურული სხვაობის წყალობით იქმნება.

თუმცა როგორც კი სამყარო სითბურ სიკვდილს მიაღწევს, ყველაფერი ერთი ტემპერატურის იქნება. ეს იმას ნიშნავს, რომ არასდროს არაფერი საინტერესო აღარ მოხდება.

ყველა ვარსკვლავი მოკვდება, თითქმის ყველა მატერია დაიშლება და საბოლოოდ დარჩება მხოლოდ ნაწილაკებისა და გამოსხივების თხელი ნისლი.  ამ ნისლსაც თანდათანობით გამოეცლება ენერგია სამყაროს გაფართოების გამო და ყველაფერი აბსოლუტურ ნულზე (−273.15 °C, ყველაზე დაბალი შესაძლო ტემპერატურა) ოდნავ მეტი ტემპერატურის იქნება.

ამ „დიდი გაყინვის“ სცენარში სამყარო საბოლოოდ ერთგვაროვნად ცივი, მკვდარი და ცარიელი იქნება.

1800-იანი წლების დასაწყისში თერმოდინამიკის განვითარების შემდეგ სითბური სიკვდილი სამყაროს აღსასრულის ერთადერთ შესაძლო ვარიანტად ჩანდა. მაგრამ 100 წლის წინ ალბერტ აინშტაინის ზოგადი ფარდობითობის თეორიამ მოგვცა მინიშნება, რომ სამყაროს ბედი შეიძლება ბევრად უფრო დრამატული იყოს.

ზოგადი ფარდობითობის თანახმად, მატერია და ენერგია სივრცესა და დროს ამრუდებენ. სივრცე-დროსა და მატერია-ენერგიას შორის არსებული ეს კავშირი მთელ სამყაროში ვრცელდება. აინშტაინის მიხედვით, სამყაროს აღსასრულს სწორედ ეს განსაზღვრავს.

თეორია წინასწარმეტყველებდა, რომ სამყარო, როგორც მთლიანი, უნდა ფართოვდებოდეს ან იკუმშებოდეს. სამყარო მუდმივად ერთი ზომის ვერ იქნება. ამას აინშტაინი 1917 წელს მიხვდა და იმდენად იმედგაცრუებული იყო, რომ საკუთარი თეორიის გადაკეთება სცადა.

1929 წელს ამერიკელმა ასტრონომმა ედვინ ჰაბლმა აღმოაჩინა სამყაროს გაფართოების მტკიცებულება. აინშტაინმა მოსაზრება შეიცვალა და სტატიკურ სამყაროზე თავის დაჟინებას კარიერის „უდიდესი შეცდომა“ უწოდა.

თუკი სამყარო ფართოვდება, ერთ დროს ახლანდელ ზომაზე ბევრად პატარა უნდა ყოფილიყო. ამის გააზრებამ მეცნიერებს უბიძგა დიდი აფეთქების თეორიის შექმნისკენ: იდეა, რომ სამყარომ არსებობა დაიწყო წარმოუდგენლად მცირე ზომით და შემდეგ ძალიან სწრაფად დაიწყო გაფართოება. დიდი აფეთქების კვალს დღესაც ვხედავთ კოსმოსური მიკროტალღური ფონური გამოსხივების სახით. ეს არის რადიოტალღების მუდმივი ნაკადი, რომელიც ცაზე ყველა მიმართულებიდან მოდის.

ამის გამო სამყაროს ბედი დამოკიდებულია ძალიან მარტივ კითხვაზე: განაგრძობს თუ არა სამყარო გაფართოებას და რამდენად სწრაფად?

იმ სამყაროსთვის, რომელიც ჩვეულებრივ „ნივთიერებას“ შეიცავს, როგორიცაა მატერია და სინათლე, პასუხი დამოკიდებულია იმაზე, რამდენად ბევრია ეს ნივთიერება. რაც მეტია, მით უფრო ძლიერია გრავიტაცია, რომელიც ყველაფერს ერთმანეთისკენ იზიდავს და გაფართოებას ანელებს.

თუკი ნივთიერებათა ზომა კრიტიკულ ზღვარს არ გადაცდება, სამყარო მუდმივად განაგრძობს გაფართოებას და საბოლოოდ სითბური სიკვდილი დადგება, რასაც ყველაფრის გაყინვა მოყვება.

მაგრამ თუკი ნივთიერება ზღვარს აჭარბებს, სამყაროს გაფართოება შენელდება და შეჩერდება. ამის შემდეგ სამყარო შეკუმშვას დაიწყებს. კუმშვადი სამყარო სულ უფრო მეტად შემცირდება ზომაში, გახდება უფრო ცხელი და მჭიდრო, საბოლოოდ კი წარმოუდგენლად მკვრივ ჯოჯოხეთად იქცევა. ეს ერთგვარად დიდი აფეთქების შებრუნებული მოვლენაა, რომელსაც „დიდი შეკუმშვა“ ეწოდება.

მთელი მე-20 საუკუნის განმავლობაში ასტროფიზიკოსები ვერ წყვეტდნენ, ამ ორი შესაძლო სცენარიდან რომელი განხორციელდებოდა – დიდი გაყინვა თუ დიდი შეკუმშვა? ყინული თუ ცეცხლი?

მათ სცადეს კოსმოსის აღწერა, იმის განსაზღვრა, რა რაოდენობის ნივთიერებაა სამყაროში. აღმოჩნდა, რომ ჩვენ უჩვეულოდ ახლოს ვართ კრიტიკულ ზღვართან, რაც სამყაროს ბედს გაურკვეველს ტოვებს.

ეს ყველაფერი მე-20 საუკუნის მიწურულს შეიცვალა. 1998 წელს ასტროფიზიკოსთა ორმა კონკურენტმა ჯგუფმა განმაცვიფრებელი აღმოჩენის შესახებ განაცხადა: სამყაროს გაფართოების ტემპი მატულობს.

ჩვეულებრივი მატერია და ენერგია საკმარისი არ არის იმისთვის, რომ სამყარო ასე იქცეოდეს. ეს გახლდათ პირველი მტკიცებულება ფუნდამენტურად ახალი სახის ენერგიისა, რომელსაც „ბნელი ენერგია“ უწოდეს. ბნელი ენერგიის თვისებები მკვეთრად განსხვავდება იმ ყველაფრისგან, რაც კოსმოსში არსებობს.

ბნელი ენერგია სამყაროს ნაწილებს ერთმანეთს აშორებს. ჯერ კიდევ არ ვიცით, რას წარმოადგენს ბნელი ენერგია, თუმცა ის სამყაროს ენერგიის დაახლოებით 70%-ია და ეს რიცხვი ყოველდღიურად იზრდება.

ბნელი ენერგიის არსებობა იმას ნიშნავს, რომ სამყაროში ნივთიერებათა ზომა მის საბოლოო ბედს ვერ გადაწყვეტს.

ამის ნაცვლად, ბნელი ენერგია აკონტროლებს კოსმოსს და სამყაროს გაფართოების ტემპს მუდმივად ზრდის. ამის გამო დიდი შეკუმშვა ბევრად ნაკლებად სავარაუდო ვარიანტია.

მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ დიდი გაყინვა გარდაუვალია. არსებობს სხვა შესაძლებლობებიც.

ერთ-ერთი მათგანი სათავეს იღებს არა კოსმოსის კვლევიდან, არამედ სუბატომური ნაწილაკების ფიზიკიდან. ეს სამყაროს ალბათ ყველაზე უცნაური ხვედრია. ერთი შეხედვით, სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის შემოქმედებას ჰგავს, და გარკვეულწილად ასეცაა.

კურტ ვონეგუტის კლასიკურ სამეცნიერო-ფანტასტიკურ რომანში „სარწეველა ფისოსათვის“ ყინული-9 გაყინული წყლის ახალი ფორმაა, რომელსაც საოცარი თვისება აქვს: ის იყინება 46°C-ზე და არა 0°C-ზე. როცა ყინული-9-ის კრისტალი წყლიან ჭიქაში მოხვდება, მის გარშემო წყალი მყისიერად იწყებს კრისტალის ფორმაზე გადასვლას, რადგან მას თხევად წყალზე უფრო ნაკლები ენერგია აქვს.

ყინული-9-ის ახლადწარმოქმნილ კრისტალებს ანალოგიური ეფექტი აქვთ მათ გარშემო არსებულ წყალზე და თვალის დახამხამებაში ჯაჭვური რეაქცია მყარ ყინულ-9-დ აქცევს მთელ წყალს ჭიქაში ან დედამიწის ოკეანეებში.

იგივე შეიძლება მოხდეს რეალობაში ჩვეულებრივი ყინულითა და ჩვეულებრივი წყლით. თუკი მაქსიმალურად გაწმენდილ (გაფილტრულ) წყალს ჩაასხამთ ძალიან სუფთა და გლუვ ჭიქაში და 0°C-ზე ქვემოთ გააციებთ, ადგილი ექნება გადამეტცივებას: სითხე თხევად მდგომარეობას შეინარჩუნებს გაყინვის ბუნებრივი ზღვრის ქვემოთ. წყალში არ არის მინარევები და ჭიქის ზედაპირზე არ არის ხორკლები, ამიტომ ყინული წარმოქმნას ვერ დაიწყებს. მაგრამ თუკი ჭიქაში ყინულის კრისტალს ჩააგდებთ, წყალი სწრაფად გაიყინება ყინული-9-ის მსგავსად.

ყინული-9 და გადამეტცივებული წყალი შეიძლება სამყაროს ბედის საკითხში მნიშვნელოვნად არ ჩანდეს, მაგრამ რაღაც მსგავსი შესაძლოა თავად სივრცეს დაემართოს.

კვანტური ფიზიკა გვეუბნება, რომ სრულად ცარიელ ვაკუუმშიც კი მცირე რაოდენობის ენერგია არსებობს. თუმცა შეიძლება არსებობდეს სხვა სახის ვაკუუმიც, რომელსაც ნაკლები ენერგია აქვს.

თუ ეს მართალია, მაშინ მთელი სამყარო გადამეტცივებული წყლის ჭიქას ჰგავს. ის იარსებებს მანამდე, ვიდრე უფრო დაბალი ენერგიის მქონე ვაკუუმის „ბუშტი“ არ გაჩნდება.

საბედნიეროდ, ასეთი ბუშტი ჯერჯერობით არ აღმოუჩენიათ. სამწუხაროდ კვანტური ფიზიკა ასევე გვამცნობს, რომ თუკი უფრო დაბალი ენერგიის ვაკუუმის არსებობა შესაძლებელია, ასეთი ვაკუუმის ბუშტი სამყაროს რომელიმე რეგიონში აუცილებლად წარმოიქმნება.

როცა ეს მოხდება, ყინული-9-ის მსგავსად, ახალი ვაკუუმი მის გარშემო არსებულ ძველ ვაკუუმს „გარდაქმნის“. ბუშტი თითქმის სინათლის სიჩქარით დაიწყებს გაფართოებას და მის მოახლოებას წინასწარ ვერ აღმოვაჩენთ.

ბუშტის შიგნით ყველაფერი რადიკალურად განსხვავებული იქნება და არც ისე ხელსაყრელი სიცოცხლის არსებობისთვის.

ელექტრონებისა და კვარკების მსგავსი ფუნდამენტური ნაწილაკების თვისებები  შეიძლება სრულიად სხვანაირი იყოს, რაც ძირფესვიანად შეცვლის ქიმიის წესებს და შეიძლება ატომების წარმოქმნასაც კი შეუშალოს ხელი.

ამ დიდი ცვლილების სცენარში ადამიანები, პლანეტები და ვარსკვლავებიც კი განადგურდებიან. 1980 წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომში ფიზიკოსებმა სიდნი კოულმანმა და ფრენკ დე ლუჩიამ მას უწოდეს „უკიდურესი ეკოლოგიური კატასტროფა“.

ყველაფერი ამით არ მთავრდება. დიდი ცვლილების შემდეგ ბნელი ენერგია სავარაუდოდ თვისობრივად განსხვავებული იქნება. ნაცვლად სამყაროს გაფართოების აჩქარებისა, ბნელმა ენერგიამ შეიძლება სამყარო შეკუმშოს და მისი კოლაფსირება გამოიწვიოს დიდი შეკუმშვის სახით.

არსებობს მეოთხე შესაძლებლობაც, სადაც მოვლენების ეპიცენტრში ისევ ბნელი ენერგიაა. ეს იდეა ძალიან სპეკულაციური და ნაკლებად მოსალოდნელია, თუმცა ჯერჯერობით მისი გამორიცხვაც ვერ ხერხდება. ბნელი ენერგია შეიძლება უფრო ძლიერი იყოს, ვიდრე გვეგონა და დამოუკიდებლად საკმარისი აღმოჩნდეს სამყაროს განადგურებისთვის ისე, რომ დიდი ცვლილება, დიდი გაყინვა ან დიდი შეკუმშვა არ დასჭირდეს.

ბნელ ენერგიას განსაკუთრებული თვისება გააჩნია. სამყაროს გაფართოების პროცესში მისი სიმკვრივე უცვლელი რჩება. ეს იმას ნიშნავს, რომ დროთა განმავლობაში ბნელი ენერგიის სიდიდე იზრდება, რათა სამყაროს ზრდად მოცულობას ფეხი აუწყოს. ეს უჩვეულოა, მაგრამ ფიზიკის კანონები არ ირღვევა.

თუმცა შეიძლება სიტუაციამ უფრო უცნაური სახე მიიღოს. რა მოხდება, თუკი ბნელი ენერგიის სიმკვრივე სამყაროს გაფართოებასთან ერთად გაიზრდება? სხვა სიტყვებით, რა მოხდება, თუკი ბნელი ენერგიის წარმოქმნის ტემპი გადააჭარბებს სამყაროს გაფართოებისას?

ეს იდეა წამოაყენა დართმუზის კოლეჯის (ნიუ-ჰემპშირი, აშშ) პროფესორმა რობერტ კოლდუელმა. ის ამას უწოდებს „ფანტომურ ბნელ ენერგიას“. ამას მივყავართ სამყაროს გამორჩეულად უჩვეულო ბედისწერისკენ.

ამჟამად ბნელი ენერგიის სიმკვრივე ძალიან დაბალია, დედამიწაზე არსებული მატერიის სიმკვრივეზე ბევრად ნაკლები. ის ჩამორჩება ირმის ნახტომის გალაქტიკის სიმკვრივესაც კი, რომელიც დედამიწასთან შედარებით ბევრად დაბალია. მაგრამ დროის მსვლელობასთან ერთად ფანტომური ბნელი ენერგიის სიმკვრივე გაიზრდება და სამყაროს ნაწილებად გახლეჩს.

2003 წელს გამოქვეყნებულ კვლევაში კოლდუელმა და მისმა კოლეგებმა განიხილეს სცენარი, რომელსაც „კოსმოსური განკითხვის დღე“ უწოდეს. როგორც კი ფანტომური ბნელი ენერგია რომელიმე საგანზე უფრო მკვრივი გახდება, ეს ობიექტი ნაწილებად დაიშლება.

პირველ რიგში ფანტომური ბნელი ენერგია ირმის ნახტომის გალაქტიკას დაშლის და მის შემადგენელ ვარსკვლავებს მიმოფანტავს. შემდეგ იგივე ბედი ეწევა მზის სისტემას, რადგან ბნელი ენერგიის ძალა გადააჭარბებს დედამიწაზე მოქმედ მზის გრავიტაციულ მიზიდულობას.

საბოლოოდ დედამიწა რამდენიმე წუთში აფეთქდება. შემდეგ თავად ატომები დაიშლება სამყაროს გახლეჩამდე წამის უმცირეს მონაკვეთში. კოლდუელი ამას „დიდ გახლეჩას“ უწოდებს.

დიდი გახლეჩა, თავად კოლდუელის თანახმად, „ძალიან არაბუნებრივია“ – და არამარტო იმიტომ, რომ სუპერგმირების კომიქსის სიუჟეტს ჰგავს.

ფანტომური ბნელი ენერგია ეწინააღმდეგება სამყაროს შესახებ არსებულ ძირითად იდეებს, როგორიცაა დაშვება, რომ მატერია და ენერგია სინათლეზე სწრაფად ვერ იმოძრავებს.

სამყაროს გაფართოებაზე დაკვირვებასა და ნაწილაკების ფიზიკის ექსპერიმენტებზე დაყრდნობით უფრო მოსალოდნელი ჩანს, რომ ჩვენი სამყაროს აღსასრული დიდი გაყინვა იქნება, რასაც შეიძლება მოყვეს დიდი ცვლილება და საბოლოოდ დიდი შეკუმშვა.

თუმცა ეს მომავლის საოცრად ულმობელი სურათია — ცივი სიცარიელის მარადისობა, რომელსაც ბოლოს მოუღებს ვაკუუმის დაშლა და არარსებობამდე შეკუმშვა. შესაძლებელია თავის დაღწევა? თუ სამყაროს აღსასრული გარდაუვალია და ვერაფრით შევცვლით?

არ გვაქვს იმის მიზეზი, რომ სამყაროს დასასრულზე ვღელავდეთ. ყველა ეს შესაძლო სცენარი, გარდა ალბათ დიდი ცვლილებისა, ტრილიონობით წლის შემდეგ განხორციელდება, ამიტომ ისინი მოახლოებულ საფრთხეს არ წარმოადგენენ.

ასევე არ გვაქვს მიზეზი, რომ კაცობრიობაზე ვიდარდოთ. ამხელა პერიოდის შემდეგ გენეტიკური ცვლილებები ჩვენს შთამომავლებს ისე შეცვლის, მათ ადამიანებს ვეღარ ვუწოდებთ. მაგრამ რამდენად შესაძლებელია, რომ გონიერი მგრძნობიარე არსებები, ადამიანები თუ სხვანი, ამ კატასტროფას გადაურჩნენ?

აშშ-ის ნიუ-ჯერსის შტატის ქალაქ პრინსტონში მდებარე პერსპექტიული კვლევის ინსტიტუტის ფიზიკოსმა ფრიმენ დაისონმა ეს საკითხი 1979 წელს გამოქვეყნებულ ცნობილ ნაშრომში განიხილა. იმ დროს მან დაასკვნა, რომ სიცოცხლემ შეიძლება თავი ისე გარდაიქმნას, რომ გაუძლოს დიდ გაყინვას, რომელსაც ის დიდ შეკუმშვაზე უფრო ნაკლებ გამოწვევად მიიჩნევდა.

თუმცა მოგვიანებით, ბნელი ენერგიის აღმოჩენის შემდეგ, ის ნაკლებად ოპტიმისტური იყო.

„თუკი სამყარო აჩქარებას განიცდის, ეს ცუდი სიახლეა“, ამბობდა ის. აჩქარებული გაფართოება ნიშნავს, რომ საბოლოოდ კავშირს დავკარგავთ გალაქტიკათა უმეტესობასთან, რაც მნიშვნელოვნად შეამცირებს ჩვენთვის ხელმისაწვდომი ენერგიის რაოდენობას. „ხანგრძლივ პერსპექტივაში ეს საკმაოდ დამთრგუნველი სიტუაციაა“.

სიტუაცია შეიძლება მაინც შეიცვალოს. „ზუსტად არ ვიცით, გაფართოება გაგრძელდება თუ არა, რადგან არ ვიცით, რატომ ჩქარდება“, აღნიშნავდა დაისონი. „ოპტიმისტური ხედვით, აჩქარება შენელდება სამყაროს ზომის მატებასთან ერთად“. თუ ასე მოხდება, „მომავალი ბევრად უფრო იმედისმომცემია“.

მაგრამ რა მოხდება, თუკი გაფართოება არ შენელდება ან ნათელი გახდება, რომ დიდი ცვლილება ახლოვდება? ფიზიკოსთა ნაწილმა წამოაყენა მოსაზრება, რომელიც საკმაოდ ექსტრაორდინალურია: სამყაროს დასასრულს რომ გავექცეთ, ლაბორატორიაში ჩვენი საკუთარი სამყარო უნდა შევქმნათ და მასში გადავინაცვლოთ.

ერთ-ერთი ფიზიკოსი, რომელიც ამ იდეაზე მუშაობს, გახლავთ მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტის მეცნიერი ალან გუტი, რომელიც ცნობილია თავისი შრომებით სამყაროს ძალიან ადრეული ეტაპის შესახებ.

„ვერ ვიტყვი, რომ ფიზიკის კანონები გარდაუვლად ასკვნიან ამის შესაძლებლობას“, ამბობს გუტი. „თუკი შესაძლებელია, ამისთვის საჭირო იქნება იმაზე ბევრად უფრო განვითარებული ტექნოლოგია, ვიდრე რისი წარმოდგენაც დღეს შეგვიძლია. ამას დასჭირდება უზარმაზარი რაოდენობის ენერგიის მოპოვება და კონტროლი“.

გუტის თანახმად, პირველი ეტაპი იქნება წარმოუდგენლად მკვრივი მატერიის შექმნა — იმდენად მკვრივისა, რომ შავ ხვრელად კოლაფსირების ზღვარზე იქნება. ამის მიღწევით და შემდეგ მის გარშემო მატერიის მოცილებით შეიძლება აიძულოთ სივრცის ამ რეგიონს, დაიწყოს სწრაფი გაფართოება.

არსებითად ამ პროცესით თქვენ სრულიად ახალ სამყაროს დაუდებთ დასაბამს. რეგიონში სივრცის გაფართოებასთან ერთად საზღვარი შეიკუმშება, შედეგად შეიქმნება გამრუდებული სივრცის ბუშტი, რომელშიც შიდა მოცულობა გარეზე მეტია.

ეს კონცეფცია ნაცნობია Doctor Who-ს მაყურებლებისთვის და გუტის თქმით, ტარდისი „სავარაუდოდ ძალიან ზუსტი ანალოგიაა“ სივრცის ისეთი გამრუდებისთვის, რომელიც მას აქვს მხედველობაში.

საბოლოოდ გარე რეგიონი უსასრულოდ შეიკუმშება და ახალშობილი სამყარო ჩვენსას გამოეყოფა, შედეგად ჩვენი სამყაროს ბედი მასზე გავლენას ვერ მოახდენს.

ჯერჯერობით დიდი ეჭვის ქვეშ დგას, იმუშავებს თუ არა ეს გეგმა. „უნდა ვთქვა, რომ ეს გაურკვეველია“, ამბობს გუტი. „ჯერ არ ვიცით, მსგავსი რამ შესაძლებელია თუ არა“.

თუმცა გუტი ასევე აღნიშნავს, რომ სამყაროს დასასრულს მიღმა არსებობს იმედის კიდევ ერთი წყარო.

გუტი იყო პირველი ადამიანი, ვინც წამოაყენა მოსაზრება, რომ ძალიან ადრეულ ეტაპზე სამყარო განსაცვიფრებლად სწრაფად გაფართოვდა წამის უმცირეს მონაკვეთში, ამ იდეას „ინფლაცია“ ეწოდება. ამჟამად ბევრ კოსმოლოგს სჯერა, რომ ინფლაცია ადრეული სამყაროს ყველაზე იმედისმომცემი ახსნაა და გუტის გეგმა ახალი სამყაროს შექმნის შესახებ სწორედ ამ სწრაფი გაფართოების პროცესის ხელახლა შექმნას ეყრდნობა.

ინფლაციას დამაინტრიგებელი შედეგი აქვს სამყაროს საბოლოო ბედთან დაკავშირებით. თეორიის თანახმად, ჩვენი სამყარო მხოლოდ ერთი პატარა ნაწილია მულტისამყაროში, რომლის მუდმივად ზრდადი ფონი სისტემატურად ქმნის ჩვენი სამყაროს მსგავს „ჯიბის სამყაროებს“.

„თუკი მართლაც ასეა, თუნდაც ინდივიდუალური ჯიბის სამყარო საბოლოოდ გაყინვით კვდებოდეს, მულტისამყარო, როგორც მთლიანობა არსებობას სამუდამოდ განაგრძობს. თითოეულ ჯიბის სამყაროში ახალი სიცოცხლე წარმოიქმნება და ამ გაგებით მულტისამყარო ნამდვილად მარადიულია, თუნდაც ცალკეული სამყაროები ჩნდებოდეს და კვდებოდეს“, ამბობს გუტი.

სხვა სიტყვებით,  ფრანც კაფკა შეიძლება სავსებით მართალი იყო, როცა თქვა, რომ  „სამყაროში უსასრულო რაოდენობის იმედი არსებობს — მაგრამ ჩვენთვის არა“.

წყარო: BBC