უკვე 103 წელი გავიდა ბირთვული ფიზიკის დაბადებიდან, როცა მანჩესტერის უნივერსიტეტში ერნესტ რეზერფორდის, ჰანს გაიგერისა და ერნესტ მარსდენის მიერ ჩატარებულმა ექსპერიმენტებმა ავტორებს უბიძგა დასკვნისკენ, რომ ატომები შედგებიან პაწაწინა, დადებითად დამუხტული ბირთვისგან, რომელსაც გარს უვლიან უარყოფითად დამუხტული ელექტრონები.
ჭდე: ფიზიკა
სტივენ ჰოკინგი: თამაშობს თუ არა ღმერთი კამათლებით?
ეს ლექცია ეხება შემდეგ საკითხს – შეგვიძლია მომავლის წინასწარმეტყველება თუ ის თვითნებური და შემთხვევითია? უძველეს დროში სამყარო საკმაოდ თვითნებური ჩანდა. ისეთი კატასტროფები, როგორიცაა წყალდიდობები და დაავადებები, ყველანაირი გაფრთხილების თუ დაკვირვებადი მიზეზის გარეშე ხდებოდა. პრიმიტიულმა ხალხმა ეს ბუნებრივი მოვლენები დაუკავშირა უცნაური და ახირებული ღმერთებისა და ქალღმერთების პანთეონს. არ არსებობდა რაიმე გზა მათი მოქმედების წინასწარ ამოსაცნობად, ამიტომ ერთადერთი იმედი იყო მათთვის საჩუქრების მიძღვნა ან რაიმე ქმედებით გულის მოლბობა. ბევრი ადამიანი დღესაც ანალოგიურად იქცევა და ასე ცდილობს წარმატების მოპოვებას. მაგალითად, მზად არიან რაღაც გააკეთონ იმისთვის, რომ გამოცდაში უმაღლესი ქულა მიიღონ ან მართვის მოწმობა ჩააბარონ.
10 უჩვეულო ფაქტი ფარდობითობიდან კვანტურ ფიზიკამდე
ფიზიკა მეცნიერების უცნაური დარგია და ამაზე ორი აზრი არ არსებობს. სწორედ აქ აღმოაჩენთ, რომ ნაწილაკები შეიძლება სულაც არ იმყოფებოდნენ ერთ ადგილზე და ალბათობის სახით არსებობდნენ. დრო იცვლება იმის მიხედვით, რამდენად სწრაფად მოძრაობთ. კატა ერთდროულად ცოცხალიცაა და მკვდარიც, სანამ ყუთს არ გახსნით. წარმოგიდგენთ ყველაზე უჩვეულო ფაქტებს ფიზიკის სამყაროდან, რომელიც კოსმოლოგმა და მწერალმა მარკუს ჩოუნმა შეკრიბა.
კვანტური მექანიკა – სამყარო, სადაც ყველაფერი შესაძლებელია
ათასობით წლების განმავლობაში კაცობრიობა ცდილობდა ამოეხსნა სამყაროს მოქმედების საიდუმლო. ამ პერიოდში ბევრი აღმოჩენა გაკეთდა, ბუნების კანონების წყება აღწერს პლანეტების, ვარსკვლავებისა და გალაქტიკების მოძრაობას. მაგრამ უკვე ვიცით, რომ ფუნდამენტურ დონეზე სიტუაცია უფრო ბუნდოვანია, რადგან მეცნიერებმა აღმოაჩინეს რევოლუციური კანონების წყება, რომელმაც შეცვალა სამყაროსა და რეალობაზე არსებული წარმოდგენა. ეს არის კვანტური მექანიკის კანონები.
მეცნიერებმა სავარაუდოდ „ღმერთის ნაწილაკი” აღმოაჩინეს
ოთხშაბათ დილას (4.06.2012) ჟენევაში გამართულ აუდიენციაზე „ცერნის” გენერალურმა დირექტორმა როლფ ჰოიერმა დაადასტურა, რომ დიდ ადრონულ კოლაიდერზე მომუშავე ორი სხვადასხვა ჯგუფი 99%-ზე მეტითაა დარწმუნებული, რომ აღმოაჩინეს ჰიგსის ბოზონი, იგივე „ღმერთის ნაწილაკი”. ყოველ შემთხვევაში, ეს ნამდვილად არის აქამდე უცნობი ნაწილაკი, რომელიც ზუსტად იქ იყო, სადაც ჰიგსის არსებობას ვარაუდობდნენ.
სტივენ ჰოკინგი: შექმნა თუ არა სამყარო ღმერთმა?
გამარჯობა. ჩემი სახელია სტივენ ჰოკინგი. ფიზიკოსი, კოსმოლოგი და რაღაც კუთხით მეოცნებეც ვარ. მიუხედავად იმისა, რომ ვერ ვმოძრაობ და ლაპარაკში კომპიუტერი მეხმარება, გონებით თავისუფალი ვარ. თავისუფალი, რათა გამოვიკვლიო სამყაროს ყველაზე ღრმა საკითხები, რომელთაგან ყველაზე მნიშვნელოვანია კითხვა: არსებობს თუ არა ღმერთი, რომელმაც შექმნა სამყარო და დღემდე აკონტროლებს მას, დაწყებული ვარსკვლავებიდან და პლანეტებიდან დამთავრებული ჩვენით?
ინტერვიუ მიჩიო კაკუსთან
თეორეტიკოსი-ფიზიკოსი და სიმების თეორიაზე მომუშავე მეცნიერი მიჩიო კაკუ გვიზიარებს თავის იდეებს დროში მოგზაურობაზე, მომავლის ტექნოლოგიებზე და ფილმზე „2001: კოსმოსური ოდისეა”.
სტივენ ჰოკინგი სამყაროს წარმოშობის შესახებ
სტატია წარმოადგენს ლექციის თარგმანს, რომელიც პროფესორმა სტივენ ჰოკინგმა წაიკითხა კალიფორნიის უნივერსიტეტში 2007 წლის 13 მარტს.
ცენტრალურ აფრიკაში მცხოვრები ბოშონგოს ტომის წევრების აზრით, დასაწყისში იყო მხოლოდ წყვდიადი, წყალი და დიდი ღმერთი ბუმბა. ერთ დღეს ბუმბამ მუცელში ტკივილი იგრძნო და მზე ამოანთხია. მზემ წყლის ნაწილი დააშრო და ხმელეთი გამოაჩინა. ბუმბამ, რომელსაც ჯერ კიდევ სტანჯავდა ტკივილი, ამის შემდეგ მთვარე, ვარსკვლავები და ცხოველები ამოუშვა. ლეოპარდი, ნიანგი, კუ და საბოლოოდ ადამიანიც.
სტივენ ჰოკინგი 70 წლის გახდა
დღეს, 8 იანვარს, ყველაზე ცნობილ თანამედროვე ფიზიკოსს სტივენ უილიამ ჰოკინგს 70 წელი შეუსრულდა. გარდა პროფესიული მოღვაწეობისა, ჰოკინგი იმითაცაა ცნობილი, რომ მან შოკში ჩააგდო ექიმები და მოლოდინი სასიამოვნოდ გაუცრუა: 21 წლის ასაკში მას მოტორული ნეირონების დეგენერაციის ერთ-ერთი ფორმა, ამიოტროფული გვერდითი სკლეროზი (ALS) დაუდგინეს და რამდენიმე წლის სიცოცხლე მისცეს. მაგრამ მას შემდეგ თითქმის 50 წელი გავიდა და სტივენმა არამარტო ცხოვრება განაგრძო, არამედ თავისი ეპოქის ყველაზე წარმატებულ ფიზიკოსად იქცა, დაამტკიცა რა შავი ხვრელების არსებობა და სერიოზული აღმოჩენები გააკეთა ადრეული სამყაროს შესწავლის სფეროში.
განაგრძე კითხვა
BBC Horizon – რა ხდებოდა დიდ აფეთქებამდე?
ათასობით წლების განმავლობაში მეცნიერება ცდილობდა, შუაღამის ცის საიდუმლოება ამოეხსნა. პრიმატების ერთ-ერთმა სახეობამ აღმოაჩინა, რომ ისინი ცხოვრობენ პლანეტაზე, რომ ეს პლანეტა ვარსკვლავის გარშემო დაფრინავს გალაქტიკაში, და რომ ეს გალაქტიკა მხოლოდ ერთ-ერთია თითქმის უსაზღვრო სამყაროში არსებული გალაქტიკების თვალუწვდენელ ზღვაში. მაგრამ როგორც ჩანს, ამჟამად მეცნიერება კიდევ ერთ დიდ ნაბიჯს დგამს წინ – ნაბიჯს, რომელიც კოსმოლოგიის მანამდელ გასაოცარ მიღწევებს უმნიშვნელოდ აქცევს.
ჩრდილოეთის ციალი 