10 წლის წინ ჩილეში, ატაკამას უდაბნოში, აღმოაჩინეს 15 სმ სიგრძის ჩონჩხი და „ატა” შეარქვეს. მას აღენიშნებოდა რიგი ანომალიები, როგორიცაა თავი ქალის არაბუნებრივი ფორმა, წვრილი სხეული და 12-ის ნაცვლად 10 ნეკნი. სხვადასხვა დროს ვრცელდებოდა ვერსიები, რომ ეს იყო აბორტით მოცილებული ნაყოფი, მაიმუნი ან უცხოპლანეტელი. სტენფორდის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა დნმ ტესტებით სხეული გამოიკვლიეს და რამდენიმე დღის წინ დასკვნა გაავრცელეს: ეს მუტირებული ადამიანია.
Tag: მუტაცია
უჩვეულო გენეტიკური მუტაციები ადამიანებში
არ არსებობს ორი ერთნაირი ადამიანი, რადგან ყველას გენომი განსხვავებულია დანარჩენებისგან. თუმცა ზოგჯერ ეს ბიოლოგიური მრავალფეროვნება გამოიხატება გენეტიკურ მუტაციებში, რომლებიც ძალიან იშვიათია და როგორც წესი, ნორმალური ცხოვრებისთვის ხელისშემშლელი. წარსულში მსგავსი მუტაციების მქონე ადამიანებს „მონსტრებს” ან „მახინჯებს” უწოდებდნენ, მაგრამ დღესდღეობით ცნობილია, რომ მათი უნიკალურობის მიზეზი ჩვენს სახეობაში არსებული გენეტიკური ვარიაციებია.
ხშირად დასმული კითხვები ევოლუციის თეორიაზე
#1 ძირითადი საკითხები
რა არის ევოლუცია?
ბიოლოგიური ევოლუცია აღნიშნავს პოპულაციაში დროთა განმავლობაში მომხდარი ცვლილებების ერთობლიობას. ეს ცვლილებები მიმდინარეობს გენეტიკურ დონეზე, როცა ორგანიზმის გენები განიცდიან მუტაციებს და/ან სხვადასხვა გზებით ერთიანდებიან გამრავლების პროცესში და გადაეცემიან მომავალ თაობებს. ზოგჯერ ცალკეული ორგანიზმები ავითარებენ ახალ თვისებებს, რაც ადგილობრივი გარემოს პირობებში უპირატესობას აძლევს მათ გადარჩენისა და გამრავლების საკითხში. ეს უპირატესობა თანდათან მტკიცდება პოპულაციაში, ხოლო უპირატესობის არმქონე ინდივიდების რაოდენობა მცირდება. ამ პროცესს ბუნებრივი გადარჩევა (სელექცია) ეწოდება. არაგენეტიკური ცვლილებები, რომლებიც ორგანიზმში ხდება სიცოცხლის განმავლობაში, მაგალითად ვარჯიშის შედეგად კუნთოვანი მასის ზრდა, არ გადაეცემა მომდევნო თაობებს და არ წარმოადგენს ევოლუციის მაგალითს.
ის, რაც დარვინმა არ იცოდა (გაგრძელება)
ბუნებრივ გადარჩევაზე დაფუძნებული ევოლუციის თეორია დღეს მეცნიერულ ჭეშმარიტებად ითვლება, თუმცა საწყის ეტაპზე მან დაპირისპირებების უზარმაზარი ტალღა წარმოქმნა. მისი მოპაექრეები იყვნენ როგორც რელიგიური ადამიანები, ისე დარვინის დროის მეცნიერები, რომლებიც აკრიტიკებდნენ თეორიას მტკიცებულებების ნაკლებობისა და ვარაუდების სიმრავლის გამო. დარვინი, როგორც პატიოსანი მეცნიერი, აღიარებდა სიმართლეს და ეთანხმებოდა მათ. მან იცოდა, რომ ევოლუციის თეორიას გარკვეული ხარვეზები ჰქონდა, მაგრამ იმედებს ამყარებდა მეცნიერთა მომავალ თაობებზე, რომლებიც დაასრულებდნენ ნაშრომს და დარვინისეული ხედვის მართებულობას დაამტკიცებდნენ. სწორედ ეს ხდებოდა ბოლო 150 წლის განმავლობაში და თავად ევოლუციის თეორიამაც განიცადა ევოლუცია. დღეს ის გაცილებით დახვეწილი და ფართოა, ვიდრე დარვინი ოდესმე წარმოიდგენდა.
ის, რაც დარვინმა არ იცოდა
ჩვენ ვცხოვრობთ მრავალფეროვან სამყაროში, სადაც სახეობების რაოდენობა უფრო მეტია, ვიდრე ის რიცხვი, სადამდე დათვლაც შეგვიძლია. მაგალითისთვის ავიღოთ მალავის ტბა. მასში ბინადრობს ასობით სხვადასხვა თევზი, რომლებსაც დედამიწის სხვა ვერცერთ ადგილას ვერ ნახავთ. რატომ ამდენი? რატომ ასეთი განსხვავებული?
ევოლუციის მოქმედების 8 მაგალითი
ევოლუცია მეცნიერების ისტორიაში ერთ-ერთ უდიდეს აღმოჩენად ითვლება. დაახლოებით 150 წელი გავიდა ჩარლზ დარვინის წიგნის “სახეობათა წარმოშობის შესახებ” გამოსვლიდან და მას შემდეგ მეცნიერებმა მის სასარგებლოდ უამრავი მტკიცებულება აღმოაჩინეს. ევოლუციის უარყოფას მეცნიერები ადარებენ იმის მტკიცებას, რომ თითქოს მთვარე არ არსებობს. თუმცა დღეს არც ისე ცოტაა ისეთი ადამიანი, რომელიც ამ მოსაზრებას არ იზიარებს. ორგანიზმების ცვლილებასა და ახალი სახეობების მიღებას წინაპრებიდან უმეტესად ძალიან დიდი დრო სჭირდება, მაგრამ არსებობს ისეთი ევოლუციური საფეხურები, რომელთა დაკვირვებაც შესაძლებელია.
მცდარი შეხედულებები ევოლუციის თეორიაზე
მსოფლიოში უამრავ ადამიანს ხშირად უყალიბდება არასწორი წარმოდგენა ევოლუციის თეორიაზე, რაც ზოგჯერ ინფორმაციის არასწორად აღქმის, ზოგჯერ კი მედიისა და სახელმძღვანელოების ბრალია. ბერკლის უნივერსიტეტმა შეადგინა სია ყველაზე გავრცელებული მცდარი მოსაზრებებისა ამ თეორიასთან დაკავშირებით.
ადამიანების მომავალი: 4 გზა განვითარებისკენ
როგორები იქნებიან მომავალი ადამიანები? National Geographic გვაწვდის 4 ვარიანტს იმისა, თუ როგორ შეიძლება განვითარდნენ ან არ განვითარდნენ ჩვენი შთამომავლები, ანუ ადამიანთა რასა.
ჩარლზ დარვინის წიგნმა “სახეობათა წარმოშობა”, რომელიც 150 წლის წინ გამოქვეყნდა, ადამიანებს მათი ევოლუციური წარსული დაანახა, მეცნიერები კი მაიმუნთა ნამარხებამდე მიიყვანა. მაგრამ საით მივყავართ ევოლუციას? იქნებიან ჩვენი შთამომავლები ჩვენი მსგავსნი და არ განიცდიან ცვლილებას? თუ დაკუნთული კიბორგები იქნებიან? იქნებ სულაც გრძნობებს ციფრულ რეჟიმში გადაიყვანენ და ელექტრონული უკვდავი არსებები გახდებიან?
როგორი უცნაურიც გინდა ჩანდეს ეს ალტერნატივები, გავიხსენოთ, რომ 150 წლის წინ წიგნ “სახეობათა წარმოშობა”-ში აღწერილი სცენარი ადამიანისა და მაიმუნის კავშირის შესახებ ბევრისთვის სხვა არაფერი იყო, თუ არა მორიგი სისულელე.
ჩრდილოეთის ციალი 