ორშაბათს ნასამ განაცხადა ჯერჯერობით ყველაზე ძლიერი მტკიცებულების შესახებ, რომ მარსზე პერიოდულად თხევადი წყალი მოედინება.
პლანეტების მკვლევარი მეცნიერები ხშირად აღნიშნავენ, რომ უცხოპლანეტური სიცოცხლის ძიებისას საჭიროა „მივყვეთ წყალს”, შესაბამისად მარსზე წყლის დინების აშკარა მტკიცებულების აღმოჩენა მნიშვნელოვან სიახლეს წარმოადგენს და შესაძლო ქვეტექსტებიც გააჩნია არამიწიერ სიცოცხლესთან დაკავშირებით.
ნასამ კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ 2035 წლისთვის მარსზე ადამიანების გაგზავნას აპირებს, თუმცა ასევე აღნიშნა, რომ ეს არის პროექტი, რომელიც მთელი მსოფლიოს თანადგომას მოითხოვს.
ნასას მთავარმა მეცნიერმა ელენ სტოფანმა ორი კვირის წინ ლონდონის სამეფო ინსტიტუტში გამართა შეხვედრა სახელად „მთვარის ევროპული სიმპოზიუმი”, რომლის ჩანაწერებიც ახლახანს გამოქვეყნდა. „ეს არაა ისეთი რამე, რასაც ცალკე აღებული რომელიმე ერი შეძლებს”, ამბობს სტოფანი. „ამას მთელი კაცობრიობა ერთობლივად განახორციელებს.”
სხვა პლანეტაზე სიცოცხლის აღმოჩენის პერსპექტივა უდავოდ ამაღელვებელია. წლების განმავლობაში მეცნიერები ცდილობდნენ, თეორიულად ემსჯელათ, თუ როგორ წარმოიშვა სიცოცხლე ჩვენს პლანეტაზე, რათა განესაზღვრათ, როგორ შეიძლებოდა ანალოგიური რამის მოხდენა სხვა დასახლებად პლანეტებზე. მკვლევარებისთვის განსაკუთრებული ინტერესის სფეროს წარმოადგენენ ექსტრემალურ გარემოში მცხოვრები მიკრობები, რადგან ზოგიერთი მათგანი დედამიწის სიცოცხლის უძველეს ფორმებად მიიჩნევა. ეს უძველესი და საკმაოდ გამძლე ორგანიზმები, რომლებსაც „ექსტრემოფილებს” უწოდებენ, სწრაფად ეგუებიან მკაცრ პირობებს და შესაბამისად, მიმზიდველ კანდიდატებს წარმოადგენენ სხვა პლანეტებზე სიცოცხლის არსებობის საკითხში.
● სიახლე დაბერებასთან ბრძოლაში.
ამერიკელი და ავსტრალიელი მეცნიერების ჯგუფმა აღმოაჩინა მეტაბოლური ნაერთი, რომელიც თაგვებზე გამოიცადა. ექსპერიმენტის ობიექტებს არამარტო გაუუმჯობესდათ კუნთების მოქმედება, აგრეთვე შეუბრუნდათ დაბერების ეფექტები. ასაკში შესვლასთან ერთად, როგორც წესი, კუნთები სუსტდებიან და ჰარმონიულობას კარგავენ, ზოგჯერ ვეღარ მოიხმარენ ინსულინს და გლუკოზის ნაკლებობის გამო გადადიან პასიურ მდგომარეობაში. ათლეტებიც კი რაღაც დროის შემდეგ ფორმას კარგავენ და მდგომარეობა უუარესდებათ. მეცნიერები თაგვებზე იმ იმედით ატარებდნენ ცდებს, რომ ჩონჩხის კუნთებში დაბერებას შეაფერხებდნენ. შოკისმომგვრელი იყო იმის ნახვა, რომ მათმა მეთოდმა დაბერება შეაბრუნა და თაგვებმა გაახალგაზრდავება დაიწყეს. დასუსტებული მუსკულატურის მქონე თაგვი ერთ კვირაში აქტიურ და მოძრავ არსებად იქცა. 2014 წელს ცდები უკვე ადამიანებზე დაიწყება. თუკი შედეგები ანალოგიურად წარმატებული იქნება, 60 წლის ადამიანს დაახლოებით 40 წლით გააახალგაზრდავებენ.
● ჩინეთმა წარმატებულად დასვა როვერი მთვარეზე.
ჩინეთმა თავისი პირველი რობოტული მოდული დასვა მთვარეზე. აშშ-ისა და სსრკ-ის შემდეგ ის გახდა მესამე ქვეყანა, რომელმაც მოახერხა დედამიწის ციურ თანამგზავრზე დაშვება. ხომალდმა Chang’e 3-მა და მისმა როვერმა Yutu-მ 37 წლიანი პაუზა დაარღვიეს. აქამდე ჩინეთს ორი მისია ჰქონა მთვარეზე გაშვებული, თუმცა ისინი მხოლოდ გარს უვლიდნენ მას. როვერი მუშაობს მზის ენერგიაზე, აღჭურვილია კამერებით, რადარული სისტემით და სამეცნიერო ხელსაწყოებით. ჩანგ’ი მთვარის ქალღმერთია ჩინურ მითოლოგიაში, მის პატივსაცემად ერქვა სახელი წინა ორ მისიასაც: Chang’e 1 და Chang’e 2. რაც შეეხება იუტუს, ის მთვარეზე მცხოვრები კურდღელია და ქალღმერთს ეკუთვნის.
მილიარდობით წლების წინ, როცა წითელი პლანეტა ახალგაზრდა იყო, გარს ერტყა სქელი ატმოსფერო, ხოლო თბილი ტემპერატურა ხელს უწყობდა თხევადი ოკეანეების არსებობას, რაც აუცილებელი ინგრედიენტია სიცოცხლის არსებობისთვის. „ნასას” შექმნილ ანიმაციაში ნაჩვენებია მარსის ლანდშაფტების ცვლილება უძველესი პერიოდიდან დღევანდელობამდე.
მეცნიერთა მიერ მარსის ნიადაგის ხელახალმა ანალიზმა გასაოცარი რამ გამოააშკარავა – მასში შესაძლოა, სიცოცხლის ნიშნები არსებობდეს. ერთ-ერთი მეცნიერის განცხადებით, 99%-ია იმის შანსი, რომ წითელი პლანეტა უსიცოცხლო არაა, როგორც აქამდე ეგონათ.
ყველგანმავალმა “Spirit”-მა 5 წელი, 3 თვე და 27 დღე გაატარა წითელ პლანეტაზე გაგზავნილი მისიის დროს, შემდგომ კი ქვიშაში ჩაეფლო, საიდანაც თავის დაღწევა ვეღარ შეძლო. მის მიერ გადაღებული 3500 სხვადასხვა სურათით მეცნიერებმა მარსის ზედაპირის ამსახველი ვიდეო შექმნეს. 2004 წლის იანვრიდან 2009 წლის აპრილამდე პერიოდში გადაღებული ფოტოები მოქცეულია დაახლოებით 3 წუთში, წამში 24 კადრის სიხშირით.
“Spirit”-მა მხოლოდ 4.8 მილის (7.7 კმ) გავლა მოასწრო, ამ მანძილზე ის შეისწავლიდა ქვებს, ადიოდა და ჩამოდიოდა Husband-ის გორაკზე, მიუყვებოდა Gusev-ის კრატერს და დადიოდა ფერად ნიადაგზე. “Spirit”-ის ერთ-ერთი უდიდესი აღმოჩენა მარსზე წყლის მიგნება გახლავთ კვარცით მდიდარ ადგილას.
2 წლის განმავლობაში უშედეგო ცდების შემდეგ, 2011 წლის 25 მაისს, “ნასამ” ოფიციალურად დაადასტურა “Spirit”-ის “სიკვდილი”.
აზრი, რომ ჩვენს მეზობელ წითელ პლანეტაზე წყალი არ არის, წარმოადგენდა იმ საშიშროებას, რომელზე საუბარსაც ბევრი მეცნიერი არიდებდა თავს. თუმცა ბოლო კვლევებით, მარსი უკვე რამდენიმე მილიარდი წელიწადია, მშრალია და ფაქტიურად 0-ია იმის შანსი, რომ განხორციელდეს ნასას ოცნება – გაიტანონ და განავითარონ მასზე სიცოცხლე.
განაგრძე კითხვა
ჩრდილოეთის ციალი 