მეცნიერულ სამყაროში ამ კვირას მითქმა-მოთქმა ატყდა უცხოპლანეტელთა მეგასტრუქტურის შესაძლო აღმოჩენის შესახებ. მოსაზრება უდავოდ დამაინტრიგებელია, თუმცა ჯეროვან სკეპტიციზმსაც საჭიროებს. წარსული გამოცდილებიდან ვიცით, რომ დროებით აუხსნელი ბუნებრივი მოვლენები ხშირად ეშლებათ უცხოპლანეტელებში. ქვემოთ იხილავთ რამდენიმე მაგალითს.
ჭდე: კოსმოსი
ყველაზე მეტად დედამიწის მსგავსი პლანეტები
ასტრონომები დიდი ხანია ოცნებობენ ჩვენი პლანეტის ტყუპისცალის, ნამდვილი „უცხო დედამიწის” პოვნაზე, ბოლო პერიოდში ეგზოპლანეტების აღმოჩენა კი მიანიშნებს, რომ მათი ოცნება შეიძლება არც ისე შორეულ მომავალში განხორციელდეს.
პირველად 1995 წელს აღმოაჩინეს მზის მსგავსი ვარსკვლავის გარშემო მოძრავი პლანეტა, მას შემდეგ დაახლოებით 2000 ეგზოპლანეტაა აღმოჩენილი. მათგან ნახევარზე მეტის აღმოჩენა მოხერხდა ნასას კეპლერის სახელობის კოსმოსური ტელესკოპით, რომელიც 2009 წელს გაუშვეს იმის დასადგენად, რამდენად გავრცელებულია ირმის ნახტომის გალაქტიკაში დედამიწის მსგავსი პლანეტები.
ნასას მისიების რეალური ღირებულება
ათწლიანი მოგზაურობის შემდეგ ნასას უპილოტო კოსმოსურმა ხომალდმა New Horizons-მა ერთი კვირის წინ პლუტონს ჩაუფრინა ჯუჯა პლანეტის ზედაპირიდან 12,500 კმ-ის სიმაღლეზე.
ამ წარმატებას მთელი მსოფლიოდან მოჰყვა მილოცვები და შექებები, რასაც კოსმოსში მყოფი კოსმონავტებიც კი გამოეხმაურნენ და ამ მნიშვნელოვანი მოგზაურობის კულმინაცია იზეიმეს.
ახალი სუპერტელესკოპი დაადგენს, მარტონი ვართ თუ არა სამყაროში
მარცხნიდან მარჯვნივ: ჰაბლის, ჯეიმს ვებისა და მაღალი გარჩევადობის ტელესკოპები
როცა საქმე ასტრონომიას ეხება, დიდი თითქმის ყოველთვის უკეთესია.
მიუხედავად იმისა, რომ საყოველთაოდ ცნობილი ჰაბლის ტელესკოპი 2018 წელს მასზე სამჯერ დიდი ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპის (JWST) ჩრდილში მოექცევა, ასტრონომები უკვე ალაპარაკდნენ გაცილებით შთამბეჭდავ კოსმოსურ ობსერვატორიაზე, რომლის ფონზეც ორივე მათგანი „სამარცხვინოდ” გამოჩნდება. და რაც ყველაზე ამაღელვებელია, მან შეიძლება განსაზღვროს, რამდენად იშვიათი ან გავრცელებულია სიცოცხლე სამყაროში.
წყალქვეშა ნავი ტიტანზე, ასტეროიდების ბადე და ნასას სხვა გეგმები
რა სახის იქნება მზის სისტემისა და მის მიღმა მდებარე სივრცეების საკვლევი მომავალი საოცარი ტექნოლოგია – მოწინავე ტელესკოპი, მაღალი სიჩქარის მისია ნეპტუნზე თუ სრულიად სხვა რამ?
ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად ნასამ შეარჩია 12 კანდიდატი მომდევნო კვლევებისთვის. შერჩევა მოხდა 2014 წლის ნასას ინოვაციური მოწინავე კონცეპტების (NIAC) პროგრამის პირველი ფაზის ფარგლებში. NIAC-ის მიზანია, სამეცნიერო ფანტასტიკა მეცნიერულ ფაქტად აქციოს ტექნოლოგიური განვითარების ხარჯზე. გამოყოფილი იქნება თანხები, რათა შერჩეული იდეები გამოიცადოს და მომავალში განხორციელდეს.
ნასამ ჰაბლის ყველაზე მასშტაბური ფოტო გამოაქვეყნა
ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპის მიერ შეგროვებული მონაცემების წყალობით ასტრონომებმა შეადგინეს სამყაროს ყველაზე მრავალფეროვანი და საოცრად ფერადი ფოტო. სურათს, რომელსაც „ჰაბლის ულტრაღრმა ველი 2014″ უწოდეს, ჰაბლის მიერ 10 წლის განმავლობაში (2003-2013) გადაღებული ფოტოებით აიწყო.
გალაქტიკების ცენტრში შეიძლება ჭიის ხვრელები მდებარეობდნენ
ფუდანის უნივერსიტეტის (შანხაი, ჩინეთი) მეცნიერებმა ზილონგ ლიმ და კოსიმო ბამბიმ უჩვეულო იდეა წამოაყენეს – ზემასიური შავი ხვრელები, რომლებიც ითვლება, რომ მრავალი გალაქტიკის ცენტრშია, შესაძლოა სინამდვილეში ჭიის ხვრელები იყვნენ. ჭიის ხვრელი, იგივე აინშტაინ-როზენის ხიდი, წარმოადგენს სამყაროში დროისა და სივრცის ორ წერტილს შორის არსებულ მოკლე გასასვლელს, ან შესაძლოა ორ სამყაროს შორის არსებულ კარიბჭეს, თუ გავითვალისწინებთ მულტისამყაროს თეორიებს.
კითხვები კოსმოსსა და დიდ აფეთქებაზე
● აქვს თუ არა სამყაროს კიდე, რომლის მიღმაც არაფერია?
არ არსებობს მტკიცებულება, რომ სამყაროს კიდე აქვს. სამყაროს ნაწილი, რომელზე დაკვირვებაც დედამიწიდან შეგვიძლია, მეტნაკლებად ერთფეროვნადაა შევსებული გალაქტიკებით და ყოველ მხარეს ვრცელდება 46 მილიარდ სინათლის წელიწადზე. ჩვენ ვიცით, რომ გალაქტიკები უფრო შორსაც ვრცელდებიან, ვიდრე დანახვა შეგვიძლია, თუმცა უცნობია, სამყარო უსასრულოა თუ არა. როცა ასტრონომები (დაუდევრად) ამბობენ გალაქტიკებზე, რომ ისინი სამყაროს კიდესთან ახლოს არიან, გულისხმობენ დაკვირვებადი სამყაროს საზღვარს, ანუ იმ რეგიონს, რომელზე დაკვირვებაც შეგვიძლია.
როგორ წარმოედგინათ სსრკ-ელ მხატვრებს კოსმოსში ცხოვრება
საბჭოთა კავშირში მცხოვრებ მხატვრებს მუშათა უტოპია მხოლოდ დედამიწაზე არ წარმოედგინათ, ისინი ფიქრობდნენ, რომ დიდი კომუნისტური ექსპერიმენტი საბოლოოდ სხვა ადგილებზეც გავრცელდებოდა. წარმოგიდგენთ მათი ხელოვნების ნიმუშებსა და კონცეპტუალურ დიზაინს, რომლებზეც საბჭოთა კავშირი კოსმოსშია გასული. ისინი შექმნილია გასული საუკუნის 50-60-70-იან წლებში, როცა სსრკ და აშშ ერთმანეთს კოსმოსურ რბოლაში ეჯიბრებოდნენ.
იდუმალი კიბორჩხალას ნისლეული
ანტიკური ხანის ასტრონომები ცის მოძრაობას აღნუსხავდნენ, ბეჯითად აღნიშნავდნენ ხოლმე გადაადგილებებს ვარსკვლავებით მოჭედილ ცაზე. მთვარის გამოსახულება პატარ-პატარა ტემპებით ყოველღამე იცვლებოდა, ჩვენი პლანეტარული მეგობრები მოდიოდნენ და მიდიოდნენ, იშვიათად კი მოკაშკაშე ყინულოვანი მაწანწალები ჩაგვიქროლებდნენ ხოლმე.
მაგრამ ვარსკვლავები? ისინი ძირითადად ერთ ადგილზე რჩებოდნენ, ამიტომ როცა ახალი, ვარსკვლავის მსგავსი ნათება ცოტა ხნით გამოჩნდებოდა და შემდეგ ფერმკრთალდებოდა, დედამიწაზე მყოფი ცის დამკვირვებლები აუცილებლად შენიშნავდნენ ხოლმე.
ჩრდილოეთის ციალი 