სამყარო საოცრად დიდია და მრავალ მასიურ ობიექტს მოიცავს. ადამიანთათვის ზოგჯერ დედამიწის ზომების აღქმაც კი რთულია და რაოდენ უსიამოვნო შეიძლება იყოს იმის გააზრება, რომ ჩვენს ფეხქვეშ მდებარე პლანეტა ნამცეცია მზესთან, იმ ვარსკვლავთან შედარებით, რომლის გარშემოც მოძრაობს. თუმცა ეს ყველაფერი არაა: მზე მხოლოდ საშუალო ზომის ვარსკვლავია. სამყაროში არსებული ზოგიერთი ვარსკვლავის მასშტაბები ერთდროულად შემაძრწუნებელიცაა და გასაოცარიც.
ჭდე: აღმოჩენა
რას ნიშნავს ნასას ახალი აღმოჩენა – თხევადი წყალი მარსზე?
ორშაბათს ნასამ განაცხადა ჯერჯერობით ყველაზე ძლიერი მტკიცებულების შესახებ, რომ მარსზე პერიოდულად თხევადი წყალი მოედინება.
პლანეტების მკვლევარი მეცნიერები ხშირად აღნიშნავენ, რომ უცხოპლანეტური სიცოცხლის ძიებისას საჭიროა „მივყვეთ წყალს”, შესაბამისად მარსზე წყლის დინების აშკარა მტკიცებულების აღმოჩენა მნიშვნელოვან სიახლეს წარმოადგენს და შესაძლო ქვეტექსტებიც გააჩნია არამიწიერ სიცოცხლესთან დაკავშირებით.
შექსპირი მარიხუანას ეწეოდა?
კანაფს კაცობრიობა ათასწლეულების განმავლობაში მოიხმარდა და მისი კრიმინალიზაცია ინგლისსა და მსოფლიოს სხვა ქვეყნებში მხოლოდ მეოცე საუკუნის დასაწყისში მოხდა, შესაბამისად გასაკვირი არ უნდა იყოს, რომ გასულ საუკუნეებში მას ჩვეულებრივად მოიხმარდნენ.
უმასო ნაწილაკის აღმოჩენამ შესაძლოა ელექტრონიკის რევოლუცია მოახდინოს
მკვლევართა ორმა დამოუკიდებელმა ჯგუფმა აღმოაჩინა მტკიცებულება უმასო ნაწილაკის თეორიული ტიპის, ვეილის ფერმიონების არსებობაზე. აღმოჩენის ავტორები არიან ნიუ-ჯერსიში მდებარე პრინსტონის უნივერსიტეტისა და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის მეცნიერები. აღმოჩენა შეიძლება ელექტრონიკის ახალი, გაუმჯობესებული ეპოქის მაუწყებელი იყოს.
გასული კვირა მეცნიერებაში [19.05-25.05]
● ფოტონები შესაძლოა, ჭიის ხვრელებით დროში მოგზაურობდნენ.
კემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერმა ლუკ ბაჩერმა გამოაქვეყნა ნაშრომი, რომელშიც აღწერა, თუ როგორ შეიძლება ჭიის ხვრელი იმდენი ხნით იყოს ღია, რომ მასში ფოტონი გაძვრეს. ჭიის ხვრელების იდეა პირველად ალბერტ აინშტაინმა და ნათან როზენმა წამოაყენეს 1935 წელს. ის ჰიპოთეტური, მორევის მსგავსი ხიდია, რომელიც მოგზაურს დროისა და სივრცის შეზღუდვებისგან თავის დაღწევის საშუალებას აძლევს. ჭიის ხვრელი შეიძლება იყოს პარალელურ სამყაროში გასასვლელი, თუმცა ასევე შეიძლება ამ სამყაროს დროისა და სივრცის ორი სხვადასხვა წერტილი დააკავშიროს. თუმცა ის არასტაბილურად და მოგზაურობისთვის არახელსაყრელად ითვლება. 1988 წელს კალიფორნიის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის ჯგუფმა გამოთქვა აზრი, რომ უარყოფითი ენერგია ჭიის ხვრელს გააძლიერებდა, რადგან დადებითი მატერიას იზიდავს და მის დახურვას უწყობს ხელს, უარყოფითს კი საპირისპირო ეფექტი ექნება.
მეცნიერი ქალები, რომლებიც სექსიზმმა იმსხვერპლა
საუკუნეების განმავლობაში მეცნიერი ქალები სექსიზმის, ანუ სქესობრივი დისკრიმინაციის მსხვერპლნი იყვნენ. ისინი „მოხალისეების” სტატუსით მუშაობდნენ და მათ მიერ გაკეთებული მნიშვნელოვანი აღმოჩენებისთვის დაფასებას მამაკაცები იღებდნენ, სახელმძღვანელოებშიც შესაბამისი ინფორმაცია იწერებოდა. ამასთან, როგორც წესი, ქალებს მწირი სამუშაო რესურსები ჰქონდათ და თავდაუზოგავი შრომა სჭირდებოდათ იმ აღმოჩენების გასაკეთებლად, რომლებსაც შემდეგ მათი ქმრები ან მამრობითი სქესის კოლეგები ისაკუთრებდნენ.
იესოს „ცოლის“ სახარება ნამდვილია
პაპირუსის ნაგლეჯი, რომლის მიხედვითაც იესოს ცოლი ჰყავდა, ვატიკანმა თანამედროვე სიყალბედ შერაცხა, მაგრამ მეცნიერული ანალიზით დადასტურდა, რომ ნამდვილად ანტიკურ დოკუმენტს წარმოადგენს. რამდენიმე პრესტიჟული ამერიკული უნივერსიტეტის მეცნიერთა თქმით, ის მე-4-დან მე-8 საუკუნემდე პერიოდშია დაწერილი. პაპირუსის ფრაგმენტის ტექსტი შესრულებულია უძველეს კოპტურ ენაზე და მასში ვკითხულობთ: „იესომ უთხრა მათ: ჩემი ცოლი” და „ის შეძლებს, იყოს ჩემი მოწაფე…”
გასული კვირა მეცნიერებაში [6.01-12.01]
● აღმოაჩინეს ყველაზე ხნიერი გალაქტიკები.
ჰაბლისა და სპიცერის კოსმოსური ტელესკოპების მიერ ერთობლივად განხორციელებულმა დაკვირვებებმა აღმოაჩინა ყველაზე ადრეული გალაქტიკები. ისინი იმ პერიოდში ჩამოყალიბდნენ, როცა ვარსკვლავების ფორმირების პროცესები პიკში შედიოდა. ტელესკოპიდან გალაქტიკები ისეთი ფორმით ჩანან, როგორც 10 მილიარდი წლის წინ იყვნენ. ისინი განსხვავებულია ჩვენს წარმოდგენაში არსებული გალაქტიკებისგან – ზომით პატარები, ყველაზე დიდი კი „ირმის ნახტომის” მეათედი მასის მქონეა. არ გააჩნიათ სპირალური ან ელიფსური ფორმა, არამედ ვარსკვლავების არარეგულარული ფორმის კლასტერებს წარმოადგენენ. აღმოჩენილებს შორის არის 13 მილიარდი წლის 4 გალაქტიკა, რომლებიც „ირმის ნახტომზე” 50-ჯერ სწრაფად ყალიბდებოდნენ. „ნასა” მალე დაიწყებს ადრეული გალაქტიკების უფრო დაწვრილებით შესწავლას, 2018 წელს კი ამ მისიას ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპი განაგრძობს.
გასული კვირა მეცნიერებაში [16.12-22.12]
● სიახლე დაბერებასთან ბრძოლაში.
ამერიკელი და ავსტრალიელი მეცნიერების ჯგუფმა აღმოაჩინა მეტაბოლური ნაერთი, რომელიც თაგვებზე გამოიცადა. ექსპერიმენტის ობიექტებს არამარტო გაუუმჯობესდათ კუნთების მოქმედება, აგრეთვე შეუბრუნდათ დაბერების ეფექტები. ასაკში შესვლასთან ერთად, როგორც წესი, კუნთები სუსტდებიან და ჰარმონიულობას კარგავენ, ზოგჯერ ვეღარ მოიხმარენ ინსულინს და გლუკოზის ნაკლებობის გამო გადადიან პასიურ მდგომარეობაში. ათლეტებიც კი რაღაც დროის შემდეგ ფორმას კარგავენ და მდგომარეობა უუარესდებათ. მეცნიერები თაგვებზე იმ იმედით ატარებდნენ ცდებს, რომ ჩონჩხის კუნთებში დაბერებას შეაფერხებდნენ. შოკისმომგვრელი იყო იმის ნახვა, რომ მათმა მეთოდმა დაბერება შეაბრუნა და თაგვებმა გაახალგაზრდავება დაიწყეს. დასუსტებული მუსკულატურის მქონე თაგვი ერთ კვირაში აქტიურ და მოძრავ არსებად იქცა. 2014 წელს ცდები უკვე ადამიანებზე დაიწყება. თუკი შედეგები ანალოგიურად წარმატებული იქნება, 60 წლის ადამიანს დაახლოებით 40 წლით გააახალგაზრდავებენ.
გასული კვირა მეცნიერებაში [9.12-15.12]
● ჩინეთმა წარმატებულად დასვა როვერი მთვარეზე.
ჩინეთმა თავისი პირველი რობოტული მოდული დასვა მთვარეზე. აშშ-ისა და სსრკ-ის შემდეგ ის გახდა მესამე ქვეყანა, რომელმაც მოახერხა დედამიწის ციურ თანამგზავრზე დაშვება. ხომალდმა Chang’e 3-მა და მისმა როვერმა Yutu-მ 37 წლიანი პაუზა დაარღვიეს. აქამდე ჩინეთს ორი მისია ჰქონა მთვარეზე გაშვებული, თუმცა ისინი მხოლოდ გარს უვლიდნენ მას. როვერი მუშაობს მზის ენერგიაზე, აღჭურვილია კამერებით, რადარული სისტემით და სამეცნიერო ხელსაწყოებით. ჩანგ’ი მთვარის ქალღმერთია ჩინურ მითოლოგიაში, მის პატივსაცემად ერქვა სახელი წინა ორ მისიასაც: Chang’e 1 და Chang’e 2. რაც შეეხება იუტუს, ის მთვარეზე მცხოვრები კურდღელია და ქალღმერთს ეკუთვნის.
ჩრდილოეთის ციალი 